ترمیم قرآن خطی قرن چهاردهم هجری در کربلا
مرکز ترمیم نسخ خطی وابسته به کتابخانه و بخش نسخ خطی آستان مقدس عباسی از ترمیم قرآن نفیسی متعلق به قرن چهاردهم هجری خبر داد.
به گزارش ایکنا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی آستان مقدس عباسی، این قرآن از آثار یکی از مؤسسات علمی استان نجف است که به قرن چهاردهم هجری باز می‌گردد و یکی از قرآن‌های نفیس و مهمی است که گذشت زمان و شیوه نگهداری صفحات این کتاب را تحت تأثیر قرار داده است. بنابراین قرآن یاد شده با متدهای فنی جدید و مورد تأیید به منظور حفظ و نگهداری آن ترمیم شد.
لیث علی لطفی، رئیس مرکز یاد شده در مصاحبه با شبکه جهانی الکفیل گفت: مرکز ترمیم و تعمیر نسخ خطی به لطف خداوند از تجربیاتی برخوردار بوده که آن را شایسته ترمیم همه نسخ خطی نموده است. این مرکز توجه بسیاری به نسخ قرآنی داشته است از جمله قرآنی که تاریخ آن به ابتدای قرن چهاردهم هجری باز می‌گردد.
به گفته وی، علت نفیس بودن این کتاب تزئینات موجود بر روی جلد خارجی که جلد لاکی نامیده می‌شود و نیز نقش و نگارهای گیاهی و طلاکاری موجود بر روی کاغذ و اسامی سوره‌ها است که با طلای خالص نوشته شده‌اند. این ویژگی که قرآن مذکور دارا است، انگیزه‌ای برای ترمیم چنین نسخه خطی بود.
لطفی گفت: بعد از انجام اقدامات اولیه شناسایی این نسخه خطی مشخص شد که جلد آن از اطراف از بین رفته، بخش‌هایی از تزئینات روی کتاب و ورق‌های آن دچار شکاف‌ها، شکستگی و پارگی‌هایی شده که موجب از بین رفتن قسمت‌هایی از نسخه خطی شده است. همچنین برخی برگه‌های آن به دلیل رطوبت مستقیم به یکدیگر چسبیده است و این چالش بزرگی به شمار می‌رفت اما پرسنل ما برای ترمیم آن مصصم بودند.
وی افزود: سپس اقدامات ترمیم و تعمیر نسخ خطی از طریق بررسی‌های آزمایشگاهی بیولوژی و شیمیایی آغاز شد و طرحی برای ترمیم و تعمیر از طریق توصیه‌های دو آزمایشگاه وضع شد که به نحو ذیل است:
- انجام فرآیند ثبت تصویری نسخ خطی و ثبت همه آسیب‌های ظاهری آن.
- پاکسازی نسخه خطی با استفاده از قلم موی طبیعی مخصوص و پاکسازی طلاکاری.
- ترمیم ورق‌های شکسته و قسمتهای از بین رفته با استفاده از کاغذ واشی و در ابعاد مختلف جهت تعویض بخش‌های از بین رفته.
- ترمیم جلد خارجی و روکش مجدد آن با ماده تولیدی مرکز.
- دوخت نسخه خطی به همان روشی که یافت شده است.
- قرار دادن جلد ترمیم شده بر روی نسخه خطی و در جعبه ویژه نگهداری آن.
وی در پایان گفت: این قرآن طبق جدیدترین شیوه‌ها و مکانیزم‌ها ترمیم شد بدون اینکه بر اصل نسخه تأثیری بگذارد. همچنین هویت و مفاهیم تاریخی آن حفظ شد. این اقدام در مدت زمان بی‌سابقه‌ای پایان یافت و یک نسخه کامپیوتری ویژه آن به منظور نگهداری اصل آن تهیه شد.
