مأموریت‌های قرآنی وزارت بهداشت؛ از راه‌اندازی انجمن‌های علمی تا عرضه محتوای جشنواره

روح‌الله محمدعلی‌نژاد، رئیس جدید مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا، در مورد مأموریت‌ها و فعالیت‌های خود در این مرکز گفت:‌ در عرصه فعالیت‌های قرآنی دانشجویی طبعاً یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌هایی که باید مورد استفاده بهینه قرار گیرد، کانون‌های دانشجویی اعم از کانون‌های قرآن و عترت، مهدویت، عفاف و حجاب و ... است.

ظرفیتی به نام انجمن علمی قرآن

وی افزود: ظرفیت‌ نهفته‌ای که در مجموعه دانشجویی وزارت بهداشت باید فعال شود، انجمن‌های علمی قرآن و حدیث است. این انجمن‌ها در دانشگاه‌های علوم انسانی به واسطه حضور رشته‌های قرآن و حدیث فعال است، اما در وزارت بهداشت شکل نگرفته است.

محمدعلی‌نژاد در مورد کارکردهای این انجمن‌ها اظهار کرد: شکل‌گیری انجمن‌های علمی، کمک‌کننده سوق یافتن دانشجویان علاقه‌مند در رشته‌های علوم پزشکی به سمت پژوهش‌های بین‌رشته‌ای است. اگر کانون قرآن و عترت در حوزه تبلیغ و ترویج فعالیت می‌کند، از ظرفیت‌شان برای کار علمی در حوزه قرآن و سلامت استفاده خواهد شد.

تأکید بر استفاده بیشتر از فضای مجازی

رئیس مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت به شیوع بیماری کرونا اشاره و تصریح کرد: به دلیل شرایط فعلی به شدت از ظرفیت‌ فضای مجازی برای شکل‌دهی پنل‌های آموزشی متنوع استفاده خواهد شد تا در کنار برپایی جشنواره و مسابقات در عرصه‌های معارفی هم ورود جدی‌تری داشته باشیم، به نحوی که فضا را برای اندیشه‌ورزی بین دانشجویان، کادر درمان، کارکنان و اعضای هیئت علمی رقم بزنیم. در واقع می‌خواهیم جامعه هدف ما به سمت تأمل در مفاهیم قرآنی سوق پیدا کند و این با رسالتی که از قبل در حوزه جشنواره و مسابقات دنبال می‌شد تعارضی ندارد.

وی با تأکید بر اینکه بحث تبلیغ و ترویج و جشنواره قرآنی را در جای خود دنبال خواهیم کرد و این مسائلی هم که مطرح شد باید به برنامه‌های قبلی ضمیمه شود، بیان کرد: این موضوعات را دنبال خواهیم کرد تا از طریق آن از جریان تولید علم عقب نیفتیم و بخش علوم پزشکی هم به جریان تولید علم مبتنی بر آموزه‌های قرآن و عترت بپیوندد. این اقدامات با توجه به ظرفیت‌ فضای مجازی صورت خواهد گرفت و خبرگزاری‌هایی همچون ایکنا می‌توانند یاری‌گر باشند تا ارتباط تنگاتنگی با دانشجویان، کادر درمان و ... برقرار کنیم و از طریق‌ آن شمیم خوش قرآن در همه این فضاها بوزد.

محمدعلی‌نژاد گفت: هر کدام از فعالیت‌های قرآنی در دانشگاه در ساحت خود به سمت جلو حرکت می‌کند. با توجه به بُعد تبلیغی و ترویجی جشنواره، این برنامه گستره مخاطب وسیع‌تری دارد. با وجود این در بخش‌هایی همچون بخش‌ کتبی جشنواره که بُعد مفاهیمی دارد، مخاطب بیشتری را نسبت به بخش آوایی جذب کرده است. نمی‌توان انتظار داشت که همه دانشجویان قاری و حافظ باشند. حضور قاریان و حافظان در بین دانشجویان، فرصت مغتنمی برای جامعه دانشگاهی است که در قالب جشنواره از آنها استفاده می‌شود و مورد تقدیر هم قرار می‌گیرند.

توجه به ساحت‌های عمومی‌تر

وی با تأکید بر اینکه نباید نگاه صرف کمیتی به فعالیت‌ها داشته باشیم،‌ بیان کرد: بیش از 60 درصد شرکت‌کنندگان در جشنواره غیر از قاریان و حافظان هستند، بالطبع اگر از فضای تبلیغ و ترویج فاصله بگیریم، عرصه‌های دیگری هم وجود دارد که چه‌بسا بتواند همه‌گیری را رقم بزند، اما شاید به لحاظ کمی همانند برنامه‌های تبلیغی و ترویجی نباشد. در جمع‌ فرهیختگان آنقدر که کیفیت می‌تواند نقش‌آفرین باشد، کمیتی را نمی‌توان از آن سراغ گرفت. اینکه بتوانیم یک لجنه علمی را با حضور دانشجوهای علاقه‌مند مجموعه بهداشت و سلامت شکل دهیم، شاید با حضور تعداد زیادی از دانشجویان همراه نشود، اما کیفیت عملکرد آن می‌تواند به تکمیل پازل ما کمک کند.

محمدعلی‌نژاد در پاسخ به اینکه قبل از حضور در بدنه وزارت بهداشت، نقد یا دیدگاهی در مورد فعالیت‌های قرآنی این وزارتخانه داشته‌اید؟‌ گفت: تا قبل از حضور در وزارت بهداشت، ارتباط زیادی نداشتم، مگر به سبب برنامه‌های قرآنی که از دور با زحمات جناب آقای بحرالعلوم آشنا بوده‌ام. طبعاً هر فردی با زاویه خاصی به فعالیت‌های قرآنی نگاه می‌کند. شاید مجموعه ایشان آنقدر که به بحث حفظ و تلاوت اهتمام داشت به مباحث دیگر کمتر توجه می‌کرد. البته این به معنای نفی زحمات مجموعه نیست.

رئیس مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت تأکید کرد:‌ در وهله اول زحمات مجموعه سابق را دنبال خواهیم کرد و سعی می‌کنیم آن برنامه‌ها کمرنگ نشود و دوره‌هایی را که از گذشته طراحی شده است دنبال خواهیم کرد. در کنار این برنامه‌های تازه‌ای را هم تدارک خواهیم دید که از جمله آنها می‌توان به راه‌اندازی نشریات قرآنی دانشجویی و برگزاری کارگاه‌های آموزشی ویژه دانشجویان، کارکنان و اساتید اشاره کرد.

برنامه‌ریزی برای رفع یک آسیب 

وی در پاسخ به سؤالی در مورد محتواهای تولیدی جشنواره‌های قرآنی و استفاده نشدن آنها در فضای دانشجویی بیان کرد: این آسیبی است که در حوزه‌های دیگر نیز شاهد آنیم. در بخش پژوهش پایان‌نامه‌‌‌ها و مقالات قرآنی بسیاری تدوین می‌شود. این محتواها قرار است یک بار ارائه و بعد آرشیو شوند. در واقع یکبارمصرف هستند و «ثمَ‌ ماذایی» برای آن تعریف نشده است. این البته یک مثال و مصداق بود. در دیگر عرصه‌ها نیز شاهد این موضوع هستیم. در جشنواره قرآن و عترت با ابعاد و اضلاع وسیعی که دارد باید خروجی‌های بسیار خوبی داشته باشیم، به خصوص وقتی به جشنواره ملی می‌رسیم، باید تولیدات ارزشمندی در حوزه‌های مختلف دریافت و بازنشر شود.

محمدعلی‌نژاد یکی از مصادیق و شاخص‌های جریان تولید علم را بحث عرضه محتواهای تولیدشده بیان کرد و اظهار کرد: وقتی مابه‌ازای چهار مرحله رقابت بین برگزیده‌های قرآنی آثاری شناخته می‌شود، این اثر را باید به استحضار جامعه هدف برسانیم، یعنی باید آن اثر پژوهشی را در بسترهای متعدد مجازی و غیرمجازی به سمع و نظر دانشجو، عضو هیئت علمی و کارکنان مجموعه‌های دانشگاهی برسانیم و بگوییم که این دانشجو در مجموعه شما چنین اثر بدیعی را خلق کرده است. تولید محتوا در جشنواره مانند این است که ما با سیکل معیوبی مواجه باشیم و در این صورت عده‌ای ماده اولیه‌ای را تولید می‌کنند، اما هیچ وقت به بازار عرضه نمی‌شود، در حالی که عرضه به عنوان گام آخر و بسیار تخصصی و مهم است. چگونه برای عرضه محصولات بازرگانی، بازاریابی صورت می‌گیرد و حتی سرمایه‌گذاری‌ای بیشتر از زمان تولید در بخش عرضه محصول صرف می‌شود؟ در بخش اقتصاد و بازرگانی چه‌بسا عرضه محصول مهم‌تر از تولید باشد. متأسفانه ما در بحث تولید محتوای قرآنی در بستر جشنواره این گام آخر را برنمی‌داریم و تمام زحمت‌های فراوانی که کشیده می‌شود رهاشده باقی می‌مانند.

وی با تأکید بر اینکه در جشنواره همواره تولید را تکرار کرده و در ازای آن عرضه‌ای نداشته‌ایم، گفت: اینکه می‌گویم با استفاده از فضای مجازی بهترین و بیشترین بهره‌گیری را داشته باشیم، برای عرضه همین تولیدات است. می‌توانیم از همین آثار تولیدشده در رشته‌های متنوع جشنواره جامعه هدف را مشخص و به آنها عرضه کنیم. اگر اثر هنری زیبایی داریم به درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها و دیگر مراکز ببریم، تا پزشک، بیمار، کادر درمان و ... با دیدن اثر هنری قرآنی و ارائه آموزه‌ها و آیاتی قرآنی به آرامش برسند. باید به این مسئله خیلی بیشتر از پیش بپردازیم و این مدنظر ماست.