اصول و مختصات تربیتی در مکتب سردار شهید سلیمانی

به گزارش خبرنگار ایکنا، وبینار «تبیین مکتب سردار شهید حاج قاسم سلیمانی» امروز چهارشنبه، 10 دی‌ماه با حضور حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی، حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، حجت‌الاسلام والمسلمین صادق اکبری‌اقدم، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علامه طباطبایی، محمدباقر خرمشاد و عبدالله معتمدی اعضای هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.

عبدالله معتمدی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با موضوع «تربیت در مکتب شهید سلیمانی» به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: درباره تعریف مکتب باید گفت هرگونه نظام منسجم از باورداشت‌ها در یک حوزه معین همانند تعلیم و تربیت را مکتب می‌گویند یا گفته شده مکتب، چشم‌اندازی از عقاید اقتصادی، فرهنگی، سیاسی یا هنری است. شهید مطهری نیز گفته‌اند که مکتب، یک طرح منسجم است که هدف اصلی آن سعادت انسان است و در آن بایدها و نبایدها و مسئولیت‌ها و تکالیف مشخص شده است. با این تعاریف، سه عنصر اساسی را در یک مکتب می‌توانیم پیدا کنیم که یکی از این عناصر، هست‌ها است که از مبانی هستی‌شناسی، انسان‌شناسی و ارزش‌شناسی و معرفت‌شناسی استخراج می‌شود. عنصر دوم اصول است که براساس هست‌ها مشخص می‌شود و سوم رهیافت‌ها یا روش‌های عمل در راستای اصول است. این سه عنصر دارای ارتباط هستند.

وی افزود: تلاش بنده این بوده که این عناصر را در ارتباط با شهید سلیمانی پیدا کرده و این نکته را مطرح کنم که باید چنین اصولی را در جامعه پیاده کنیم. درباره چرایی اینکه این شهید را می‌توانیم یک مکتب بنامیم، باید گفت که شهید سلیمانی یک پدیده است و به گواه همه کسانی‌که در عصر حاضر زندگی‌ کرده‌اند، وی تغییر‌دهنده تاریخ بوده است، چراکه پیامد برنامه استکبار برای منطقه غیرقابل تصور است، اما با حرکتی که این شهید بزرگوار انجام داده، مسیر تاریخ را به سمت انقلاب اسلامی هدایت کرده است، لذا این شخصیت یک پدیده است و فهم عظمت وی در گروه این است که تدارکی که جبهه مقابل وی در عراق، سوریه و یمن انجام داد را بشناسیم.

معتمدی اظهار کرد: شهید سلیمانی در حال حاضر یک الگوی رفتاری پذیرفته شده در مرزهای جهانی است، نه الگویی که ما بخواهیم معرفی کنیم. براساس آنچه ما از تعاریف مکتب می‌دانیم، یک مکتب الهام‌بخش است و شهید سلیمانی نیز الهام‌بخش بود، چراکه بر قلوب نفوذ دارد و از این جهت می‌تواند به عنوان یک الگوی تربیتی معرفی شود. معتقدم براساس یک روش‌شناسی می‌توانیم در سه مورد از مکتب تربیتی شهید سلیمانی استفاده کنیم که یکی از آنها مطالعه زندگی شهید سلیمانی و خاطرات و زندگی‌نامه ایشان و همچنین گفت‌وگو با نزدیکان شهید سلیمانی است. همچنین تحلیل سخنرانی‌ها و فهم مطالبی که در آن است و دست‌نوشته‌های ایشان نیز منبعی قابل استفاده برای پژوهشگران است و بنده نیز این مبانی را نیز با همین روش استخراج کرده‌ام.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی یادآور شد: اولین اصلی که می‌توان از مکتب شهید سلیمانی پیدا کرد، اصل ارزش‌مداری است. در این راستا، سه راهبرد وجود دارد که یکی از آنها بزرگداشت شهدا و خانواده‌های آنها، دوم تمسک به اهل بیت و سوم حکایت‌گری ایثار شهدا است. تمام زندگی شهید سلیمانی ارزش‌گذاری به کار شهدا است و به همین دلیل در جایی فرموده‌اند، باید حتماً در خانه‌های خود عکس شهدا را داشته باشیم و حس تعلق به شهید را حفظ کنیم. وی می‌گوید هر کسی یک شهید را برای خود انتخاب کند و وی را الگوی خود قرار دهد.

وی ادامه داد: در زمینه تمسک به اهل بیت(ع) نیز مطالب زیادی را می‌توان از ایشان نقل کرد. شهید سلیمانی کتاب «بیست و سه نفر» را مطالعه و بر آن تقریضی می‌نویسد که مطالعه آن اهمیت تمسک به اهل بیت(ع) را به خوبی نشان می‌دهد. اساساً حکایت‌گری معنویت و ایثار شهدا یکی از وجوه شهید سلیمانی است و این توان روایتگری از جبهه در قابل احساسات و انگیزه‌ها بی‌نظیر است.

معتمدی تأکید کرد: اصل برجسته دیگر در مکتب شهید سلیمانی اصل معنویت است که این معنویت با جهاد نفس، پرهیز از منیت و تلاش برای گمنامی مشخص می‌شود. وی یادداشتی بر کتاب «وقتی مهتاب گم شد» اثر جانباز علی خوش‌لفظ، نوشته است که مطالعه آن نشان‌دهنده وجود معنویت برجسته در ایشان است. اعتقاد شهید سلیمانی به گمنامی و جهاد با نفس باعث شد تا رهبر انقلاب نیز تأکید کنند که شهید سلیمانی در تلاش برای دیده نشدن بود. اما درباره اینکه چرا وی این‌قدر معروف شد، باید گفت که این نیز اراده خداوند بود.

وی افزود: در هر جایی که تعریفی از شهید سلیمانی می‌بینید، وی کارهای خود را بسیار کوچک و کارهای دیگران را بزرگ می‌شمارد و این نشان‌دهنده پرهیز از منیت در مکتب شهید سلیمانی است و وقتی این خاطرات را مطالعه می‌کنید، گویا سربازی است که از فرمانده خود تعریف و تمجید می‌کند. اصل دیگری که در این مکتب وجود دارد، حق‌طلبی است که در این راستا راهبردهایی که استفاده می‌کند، شامل بصیرت و ولایتمداری است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی اظهار کرد: اصل دیگر در مکتب شهید سلیمانی، مغمومیت نشاط‌آور و راهبرد آن نیز تدارک توشه پس از مرگ است. حضرت آیت‌الله جوادی آملی می‌گوید «سال‌ها قبل که به قم آمده بودند، دیداری همراه با آقایان دیگر داشت. بعد از اینکه آن آقایان تشریف بردند، گفت حاج آقا من کاری دارم، دیدم پارچه‌ای از جیبش بیرون آورد و گفت این کفن من است و می‌خواهم که شهادت بدهید. خوب ما چه صلاحیتی داریم که شهادت بدهیم، آن هم برای کسی که عمری به قرآن و ائمه خدمت کرده، امنیت، آبرو، ناموس، شرف و دین ما و حرف‌های امام و رهبری را حفظ کرده است. ما گفتیم خیلی خوب، امضاء کردیم و گفتیم خدایا تو شاهدی که این عزیز ما کارگزار توست. الان هم خدا به بهترین وجه وی را مهمان خود قرار داده است. حشر وی حشر با انبیاء، اولیای الهی، شهدای کربلا و امیرالمؤمنین(ع) است».

در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین اکبری اقدم، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علامه، اظهار کرد: با توجه به ظرفیتی که در دانشگاه علامه طباطبایی به عنوان مهم‌ترین مرکز علوم انسانی در کشور وجود دارد، ضرورت داشت تأکید رهبر انقلاب بر شناخت مکتب سردار شهید سلیمانی از سوی جامعه دانشگاهی و نخبگی مورد بررسی قرار گیرد، لذا بعد از بحث و گفت‌وگوهای فراوان و بحث درباره اینکه چه محورهایی را مورد گفت‌وگو قرار دهیم، درباره چند محور تصمیم‌گیری شد که شامل عرفان‌جهادی، تربیت و سبک رهبری و مدیریت در مکتب شهید سلیمانی است، لذا در این نشست این موضوعات را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

وی افزود: درباره نگاه مکتبی به این شخصیت بزرگ باید بگویم که برای زنده ماندن و زنده نگه داشتن نام و یاد و راه شهدای عزیز مخصوصاً شهید سلیمانی، ضرورت دارد این مکتب و این شخصیت را با نگاه تبیینی مورد مداقه قرار دهیم. مکتب و شخصیت این قهرمان ملی و قهرمان جهان اسلام، برآمده از یک مکتب و گفتمان و به تعبیری یک جهان‌بینی دینی و معرفتی یعنی قرآن است. شهید سلیمانی بر آمده از نهضت عاشورا و جریان مقاومت است.

حجت‌الاسلام اکبری‌اقدم اظهار کرد: این مکتب در درون یک زیست‌جهان است که خود این زیست‌جهان برآمده از مکتب الهی و اسلامی است. اگر بخواهیم این مکتب را به خوبی بررسی کنیم، باید آن را در انقلاب اسلامی و گام دوم آن و همچنین در مکتب دفاع از حرم ببینیم. مکتب وی بهترین دکترین در جهان اسلام است، لذا باید آموزه‌های آن به خوبی تبیین شود، چراکه مبتنی بر گفتمان دفاع از مظلوم و مقابله با استکبار جهانی است.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علامه اظهار کرد: خداباوری و اخلاص در عمل شهید سلیمانی به قدری زیاد بوده که همه همراهان و همرزمان وی به آن اعتراف کرده‌اند. ولایت‌مداری و ذوب در ولایت و باورداشت بر این مقوله که وی سرباز ولایت است، این شخصیت را تبدیل به یک مکتب کرده است. سال قبل که در روز جمع این خبر را شنیدم دانشجویان دانشگاه علامه بسیار ناراحت شدند و اصلاً این موضوع برایشان قابل قبول نبود و حتی برخی می‌گفتند این خبر از خبر درگذشت پدر و مادر نیز برای آنها سخت‌تر است.

وی در پایان سخنان خود گفت: ویژگی دیگر شهید سلیمانی، مجاهدت و خستگی‌ناپذیری بود. وی دائماً در میدان حضور داشت، چراکه عاشق دین و مردم بود. هرجا استکبار وجود داشت، وی برای دفاع از دین به پا می‌خواست. انسجام و اتحاد درونی و در نهایت اعتقاد به نصرت الهی از ویژگی‌های دیگر گفتمان و مکتب شهید سلیمانی است. اگر تعریف مکتب را با نگاه شهید مطهری در کتاب «مقدمه‌ای بر جهان بینی اسلامی» ببینیم، به این نتیجه می‌رسیم که مکتب شهید سلیمانی تمام آن ویژگی‌ها را داراست، لذا امیدواریم همه ما ادامه‌دهنده راه آن شهید بزرگوار باشیم.