بدون تسلط بر ادبیات نباید به تفسیر قرآن ورود کرد

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد عابدی، استاد حوزه علمیه، شامگاه هشتم مهرماه در مراسم بزرگداشت علامه محمدرضا حکیمی که به مناسبت چهلمین روز ارتحال ایشان در دارالقرآن علامه طباطبایی در قم برگزار شد، در سخنانی گفت: ایشان آثاری داشتند که نقش بی بدیلی در حفظ جوانان قبل از انقلاب داشت تا به دامان مارکسیست‌ها و گروه‌های منحرف نیفتند و اگر آثار ایشان نبود انحرافاتی در جامعه ایجاد می‌شد.

وی با اشاره  به کتاب ادبیات و تعهد در اسلام بیان کرد: آشنایی بنده با این کتاب در دوره جنگ و در دهه 60 بود؛ این کتاب  جزء هدایای ارسال شده از سوی مردم بود و بنده سه مرتبه آن را از ابتدا تا انتها خواندم و به قوت ادبیات وی پی بردم؛ رهبری هم در پیامشان وی را ادیبی چیره‌دست نامیدند که حقیقتا هم اینطور بوده است.

استاد حوزه علمیه گفت: واحدی چند تفسیر قرآن دارد که یکی از آنها البسیط در 32 جلد است؛ وی در این تفسیر گفته است من تمامی دیوان‌های شعر عربی را نزد استاد خواندم و وقتی کاملا اشعار عرب را یاد گرفتم استادم گفت الان می‌توانی وارد قرآن و تفسیر شوی یعنی در ذهن افراد جا افتاده بود که فردی که ادیب نیست حق ندارد وارد مقوله تفسیر شود. علامه طباطبایی حقیقتا اینطور بود و هر وقت شعر عربی از او سؤال می‌شد می‌خواند و مدرک آن را بیان می‌کرد.

عابدی اضافه کرد: آیت‌الله حسن‌زاده آملی و علامه حکیمی ادیب در فارسی و عربی بودند و می‌توانستند وارد مقوله تفسیر شوند؛ شیعیان در ادبیات خیلی قوی بودند، ابن درید و خلیل بن احمد کتبی نوشتند و نشان دادند قدرت شیعه در لغت و ادبیات چقدر است. جمال عبدالناصر وقتی فرهنگستان ادبیات عربی و مجلد لغت عربی را در مصر تاسیس کرد، کاری را با عنوان تیسیر اللغة العربیه را در 60 جلد نوشتند و قصد داشتند زبان عربی را تسهیل کنند؛ یک عالم شیعه در نجف یعنی سیدمحمد جزایری کتابی در نقد تیسیر اللغة العربیه نوشت که صد صفحه هم نیست و وقتی منتشر شد آنها کل فرهنگستان و آن کتاب را تعطیل کردند.

وی اضافه کرد: در روایات بیان شده که سلاح هر پیامبری، درست سخن گفتن و بیان او بوده است؛ اینکه استاد حکیمی در دقیق و فصیح نوشتن تبحر داشت عامل مهمی در تاثیرگذاری او بود؛ درست است ایشان جزء مکتب تفکیک بود ولی نقد او هم سبب ترویج فلسفه و اصلاح آن بود. وی در کتاب ادبیات و تعهد در اسلام گفته است هر کسی ادبیات را سهل گرفت و زود از آن گذشت نه فیلسوف و نه محدث و نه فقیه و نه متکلم شد و هر کسی به این مقوله پرداخت در علوم دیگر هم موفق بود. 

وی تاکید کرد: کسی که می‌خواهد فقیه، فیلسوف و مفسر باشد باید ادیب باشد تا مثلا بداند یک کلمه با چه پسوند و پیشوند چه معنایی می‌یابد و کسی که اینها را بلد نیست نباید سراغ روایات و قرآن برود؛ حتی صحاح سته و کتب اربعه شیعه را فارس‌ها نوشتند. آیت‌الله بهجت می‌فرمود اگر کسی می‌خواهد فارسی را خوب یاد بگیرد سراغ ترکها برود و اگر عربی می‌خواهد سراغ فارسها برود و هیچ کتاب لغتی بهتر از قاموس فیروزآبادی نیست.

استاد حوزه علمیه اظهار کرد: ابن عباس بزرگترین مفسر در صحابه پیامبر(ص) بعد از امام علی(ع) است و او می‌گفت الشعر دوانین العرب؛ در صدر اسلام هم تفسیر قرآن برای کسانی بود که بتوانند عربی را خوب بدانند. یکی از افتخارات حوزه این است که ادیبان بزرگی داشته و دارد و مرحوم حکیمی هم در این جنبه خیلی سهیم بوده و نقش داشته است و خداوند روحشان را با اولین ادیب تاریخ یعنی امام علی(ع) محشور بفرماید.