آزمون‌های متعدد مادی و معنوی

دوره مجازی آموزش سبک زندگی و تفسیر قرآن کریم، به همت حجت‌الاسلام‌ والمسلمین عبدالامیر سلطانی به بیان نکات تفسیری و سبک زندگی آیات قرآن به ترتیب صفحات قرآن می‌پردازد. آنچه در ادامه می‌خوانید نکات سبک زندگی و تفسیری صفحه چهل و یکم قرآن کریم است:

فلَمَّا فَصَلَ طالُوتُ بِالْجُنُودِ قالَ إِنَّ اللَّهَ مُبْتَلِيكُمْ بِنَهَرٍ فَمَنْ شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّي وَ مَنْ لَمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّي إِلاَّ مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِيَدِهِ فَشَرِبُوا مِنْهُ إِلاَّ قَلِيلاً مِنْهُمْ فَلَمَّا جاوَزَهُ هُوَ وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ قالُوا لا طاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجالُوتَ وَ جُنُودِهِ قالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا اللَّهِ كَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ وَ اللَّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ (سوره بقره، 249)

سبک زندگی قرآنی

اين آيه خبر از مردودى گروه بسیاری از بنى‏‌اسرائيل مى‏‌دهد كه از صحنه آزمايش نوشيدن آب و تحمل تشنگى، سربلند بيرون نيامدند. امّا اين گروه باقيمانده، آزمايش ديگرى داشتند که آزمايش روحى و معنوى بود. وقتى آنان با سپاه انبوه جالوت مواجه شدند، گفتند: ما توانايى مقابله با اين سپاه مسلح را نداريم. ولى آنهايى كه به روز قيامت ايمان داشتند، گفتند: پيروزى به دست خداست، اى بسا گروه‏‌هاى اندك كه به اذن خداوند بر سپاهيان بزرگ پيروز مى‏‌شوند.

پيروزى در يك مرحله از آزمايش، كافى نيست. افرادى در بعضى از مراحل موفق مى‏‌شوند، ولى در مرحله‏‌اى ديگر شكست مى‏‌خورند. در اين داستان، گروهى رهبر را به خاطر فقر نپذيرفتند، گروهى در آزمايش شكم، شكست خوردند و گروهى در مواجهه و برخورد با دشمن خود را باختند.

طالوت در ابتدا جمعيّت را به خود نسبت نداد و نفرمود: «جنوده»، بلكه فرمود: «بالجنود» گرچه لشكريان انبوه بودند و فرماندهى او را پذيرفته‏‌اند، ولى هنوز ميزان فرمانبرى آنان را آزمايش نكرده است، ولى بعد از آزمايش، به خود نسبت مى‏‌دهد. «فَإِنَّهُ مِنِّي».

حساب دو گروه روشن است، هر كس ننوشد قطعاً خودى است و هر كس بنوشد قطعاً بيگانه است، ولى كسانى كه با مشت نوشيدند، نه خودى هستند و نه بيگانه. بايد آنان را نه مأيوس كرد و نه مشمول الطاف. لذا براى‏ «مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِيَدِهِ» نه كلمه «منّى» بكار رفته ونه «فَلَيْسَ مِنِّي‏».

امام باقر عليه السلام مى‏‌فرمايد: افرادى كه تا آخر كار به طالوت وفادار ماندند، سيصد و سيزده نفر بودند.

لَوْ لا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَفَسَدَتِ الْأَرْضُ وَ لكِنَّ اللَّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْعالَمِينَ (سوره بقره،251)

عامل بازدارنده فساد

مقصود از تباه‏ شدن‏ زمين، تباهى جوامع بشرى است. در اين آيه دفاع انسان‏‌ها در برابر يكديگر عامل بازدارنده فساد در جوامع انسانى دانسته شده و اين يكى از حقايق علمى است كه قرآن از آن پرده برداشته است. توضيح اين‏كه: هر انسانى مى‏‌خواهد از منافع ديگرى استفاده ببرد؛ از اين رو درصدد برمى‏‌آيد كه بر او چيره شود و اراده خود را بر او تحميل كند و سرانجام او را به خدمت خود درآورد. اين‏جاست كه هسته‏‌هاى جامعه شكل مى‏‌گيرد و نياز به قانون احساس مى‏‌شود و افراد جامعه‏ ناگزير به همكارى با يكديگر روى مى‏‌آورند و به سعادت خود كه جز در پرتو جامعه ميسر نيست، دست مى‏‌يابند. به همين جهت است كه اگر روحيه دفاع از بين برود جامعه‏‌اى شكل نمى‏‌گيرد و اگر هم شكل بگيرد به زودى از هم گسسته مى‏‌شود و زمينه نيكبختى انسان‏ها از بين مى‏‌رود.