انفاق نكردن به بينوايان از گناهان كبيره است

دوره مجازی آموزش سبک زندگی و تفسیر قرآن کریم، به همت حجت‌الاسلام‌ والمسلمین عبدالامیر سلطانی به بیان نکات تفسیری و سبک زندگی آیات قرآن به ترتیب صفحات قرآن می‌پردازد. آنچه در ادامه می‌خوانید نکات سبک زندگی و تفسیری صفحه چهل و ششم قرآن کریم است:

تفسیر

وَمَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ نَفَقَةٍ أَوْ نَذَرْتُمْ مِنْ نَذْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُهُ ۗ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنْصَارٍ(بقره، آیه 270)

«وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنْصَارٍ»؛ مراد از ظالم در اين‏جا [برخلاف بسيارى از آيات‏] هر گنه‌كارى نيست، بلكه مقصود در خصوص كسى است كه با خوددارى از پرداخت حقوق تهيدستان بر آنان ستم مى‏‌كند، زيرا در اين آيه تصريح شده است كه براى ستمكاران ياورانى نيست؛ يعنى نجات‏‌دهنده‏‌اى ندارند؛ در حالى كه ما مى‌‏دانيم ساير گناهان به وسيله توبه، شفاعت، اجتناب از گناهان كبيره و مانند آن بخشيده مى‌‏شود. چنان‏كه خداوند فرموده است:

«بگو اى بندگان من كه [به وسيله گناهان‏] بر خود تجاوز كرده‌‏ايد، از رحمت خدا نااميد نشويد، زيرا خدا همه گناهان را مى‏‌آمرزد» (زُمَر، 53)، و در آيه بعدى شرط آن يعنى توبه را يادآور شده و فرموده: «و پيش از آن‏كه عذاب آخرت به سراغ شما بيايد آن‏گاه [از جانب هيچ‏كس‏] يارى نشويد، به وسيله توبه به سوى پروردگارتان بازگرديد»، و درباره پرهيز از گناهان كبيره آمده است: «اگر از گناه كبيره‌‏ آنچه از آن نهى مى‌‏شويد دورى گزينيد، گناهان صغيره شما را از شما مى‏‌زداييم.» (نِساء، 31)، و درباره شفاعت مى‌‏خوانيم: «آنان جز براى كسى كه [خدا از دين او] خشنود باشد، شفاعت نمى‌‏كنند» (انبياء، 28).

از آنچه گذشت، درمى‏‌يابيم كه: اولًا انفاق نكردن به بينوايان از گناهان كبيره است، زيرا اگر از گناهان صغيره بود، در اثر پرهيز از گناهان كبيره بخشيده مى‌‏شد.

علاوه بر اين، ترک انفاق از جمله گناهان كبيره‌‏اى است كه هلاكت آدمى را در پى دارد، چرا كه خداوند برخى از اقسام آن را به منزله شرک و انكار آخرت شمرده است؛ چنان‏كه فرموده است: «واى بر مشركان! همانان كه زكات نمى‌‏پردازند و به سراى آخرت كافرند» (فُصِّلَت، 6 و 7). ثانياً ستم در حق مستمندان گناهى است كه قابل توبه نيست؛ چنان‏كه در روايات متعددى آمده است كه توبه در مورد حقوق مردم هنگامى پذيرفته مى‌‏شود كه حق به صاحب آن بازگردانده شود. ثالثاً، ستم‏‌كنندگانِ در حق تهيدستان، در قيامت از شفاعت محرومند، زيرا خداوند فرموده است: «مى‏‌پرسند از گنه‌كاران كه چه چيز شما را به دوزخ درآورْد؟ مى‌‏گويند: ما از نمازگزاران نبوديم و بينوايان را طعام نمى‏‌داديم» (مُدَّثّر، 40 تا 44) تا آن‏جا كه فرموده است: «پس شفاعت شفاعتگران آنان را سودى نمى‏‌بخشد» (مدّثّر، 48).

منبع:

ترجمه قرآن براساس الميزان همراه با خلاصه تفسير الميزان؛ ص46.