توجه قرآن نسبت به امور اقتصادى مسلمانان

دوره مجازی آموزش سبک زندگی و تفسیر قرآن کریم، به همت حجت‌الاسلام‌ والمسلمین عبدالامیر سلطانی به بیان نکات تفسیری و سبک زندگی آیات قرآن به ترتیب صفحات قرآن می‌پردازد. آنچه در ادامه می‌خوانید نکات سبک زندگی و تفسیری صفحه چهل و هشتم قرآن کریم است:

تفسیر 

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَدَايَنْتُمْ بِدَيْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى فَاكْتُبُوهُ وَلْيَكْتُبْ بَيْنَكُمْ كَاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَلَا يَأْبَ كَاتِبٌ أَنْ يَكْتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ اللَّهُ فَلْيَكْتُبْ وَلْيُمْلِلِ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ وَلْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَلَا يَبْخَسْ مِنْهُ شَيْئًا ...وَاتَّقُوا اللَّهَ وَيُعَلِّمُكُمُ اللَّهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ». (بقره‏، 282)

نكته‏‌ها: 1. احكام دقيقى كه در اين آيه در مورد تنظيم سند، براى معاملات ذكر شده است، آن هم با ذكر جزئيات در تمام مراحل، در طولانى‏‌ترين آيه قرآن مجيد، بيانگر توجه عميق قرآن، نسبت به امور اقتصادى مسلمين و نظم كار آنها است، مخصوصا با توجه به اينكه اين كتاب آسمانى در جامعه عقب مانده‏‌اى نازل شد كه حتى سواد خواندن و نوشتن در آن، بسيار كم بود و حتى آورنده اين قرآن، درسى نخوانده بود و به مكتب نرفته بود و اين خود دليلى است بر عظمت قرآن از يك سو، و اهميت نظام اقتصادى مسلمين از سوى ديگر.

2- جمله‏‌هاى «وَ اتَّقُوا اللَّهَ‏»، «وَ يُعَلِّمُكُمُ اللَّهُ‏» گر چه به صورت جمله‏‌هاى مستقل عطف بر يكديگر آمده است، ولى قرار گرفتن آنها در كنار يكديگر نشانه‏‌اى از پيوند ميان آن دو است، و مفهوم آن اين است كه تقوا و پرهيزكارى و خدا پرستى اثر عميقى در آگاهى و روشن‏‌بينى و فزونى علم و دانش دارد، آرى هنگامى كه قلب انسان به وسيله تقوا صيقل يابد، همچون آيينه حقايق را روشن مى‏‌سازد، اين معنى كاملا جنبه منطقى دارد، زيرا صفات زشت و اعمال ناپاك حجاب‌هايى بر فكر انسان مى‏‌اندازد و به او اجازه نمى‏‌دهد چهره حقيقت را آن چنان كه هست ببيند، هنگامى كه به وسيله تقوا حجاب‌ها كنار رفت، چهره حق آشكار مى‏‌شود.

ولى پاره‏‌اى از صوفيان جاهل از اين معنى سوءاستفاده كرده و آن را دليل بر ترك تحصيل علوم رسمى گرفته‏‌اند، در حالى كه چنين سخنى مخالف بسيارى از آيات قرآن و روايات مسلم اسلامى است.

حق اين است كه قسمتى از علوم را از طريق تعليم و تعلم رسمى بايد فرا گرفت و بخش ديگرى از علوم الهى را از طريق صفاى دل و شستشوى آن با آب معرفت و تقوا فراهم ساخت و اين همان نورى است كه خداوند در دل هر كس كه بخواهد و لايق ببيند مى‏‌اندازد: «العلم نور يقذفه اللَّه فى قلب من يشاء».

منبع:

تفسير نمونه، ج ‏2، ص: 390