با پیشرفت تکنولوژی، ذائقهها و سبک سلیقههای مردم متفاوت میشود و هرچه بیشتر پیش میرویم سلایق متناسب با اقتضائات زمان پیش میرود. فعالیتهای قرآنی نیز از این قضیه مستثنا نیستند و مسلماً برای جذب هرچه بیشتر عموم جامعه بهویژه نسل جدید باید متناسب با ذائقه آنان برنامهریزی کرد تا بتوان به نتیجه لازم دست یافت. حال سؤال اینجاست که آیات وضعیت کنونی فعالیتهای قرآنی اعم از فعالیتهای ادارات، مؤسسات مردمی و یا جلسات خانگی قرآن که از سوی قرآندوستان و بعضاً بدون پشتوانه مالی انجام میشود، کفاف این نیازها و اقتضائات زمان را میدهد یا خیر؟
با توجه به حوادث اخیر که در کشور رخ داد و شاهد هتک حرمتهایی به ساحت مقدس اسلام بودیم، قطعاً یکسری هشدارهایی برای همگان مشخص میشود که باید برای جذب نسل جدید به ارزشهای اسلامی و آموزههای قرآنی برنامهریزی دقیقتری انجام شود. در این راستا و به منظور آسیبشناسی این قضایا به سراغ علیاکبر حنیفی، پیشکسوت قرآنی کشورمان رفتیم تا نظر ایشان را درباره این مسائل جویا شویم.
علیاکبر حنیفی در گفتوگو با ایکنای فارس، گفت: خدمتگزاران قرآن به سهم وسع خود زحمت میکشند و حتی عدهای که در یک خانواده قرآنی به دنیا آمدهاند از همان کودکی وارد عرصه خدمت به قرآن شده و در بزرگسالی در کسوت قاری، حافظ قرآن، صاحب مؤسسه قرآنی، مداح، روحانی و غیره فعالیت میکنند و ما نیز قدردان زحمات این افراد هستیم، گرچه قدردانی اصلی را خداوند متعال از خادمان قرآن انجام میدهد.
حنیفی اظهار کرد: فعالیتهای قرآنی به خوبی و در سطح وسیعی در کشورمان انجام میشود و اگر ما هم انتقادی کنیم، بدین معنا نیست که کار قرآنی نشده است، به عنوان مثال خبرگزاری ایکنا مگر کم برای عرصه قرآن تلاش میکند و در این عرصه به صورت دغدغهمند ورود کرده است؛ قطعاً این قضیه برای سایر خدمتگزاران قرآن هم وجود دارد.
این پیشکسوت قرآنی کشورمان ادامه داد: افرادی که از همان دوران کودکی یا جوانی وارد عرصه فعالیتهای قرآنی میشوند، قطعاً دغدغه خدمت به قرآن دارند، اما همه میدانیم که این فعالیتها برای زمان ما کافی نیست؛ اگرچه لازم است و باید باشد و موافق نیستم که حتی یکی از این فعالیتها حذف شود زیرا هر کدام به سهم خود مؤثر و مفید هستند اما باید سطح کار را ارتقا دهیم و متناسب با نیاز روز پیش رویم.
وی اظهار کرد: به عنوان مثال آیا یک وسیله نقلیه میتواند در همه شرایط و زمانها پاسخگو باشد. آیا برای مسیرهای برفی، سراشیبی، مسیرهای هوایی، دریایی و غیره همه میتوانیم از یک وسیله نقلیه استفاده کنیم؟ مسلماً خیر و هر چیزی باید متناسب با زمان، امکانات، شرایط و نیازهای روز مورد استفاده قرار گیرد.
حنیفی بر ضرورت بهروز کردن تجهیزات و فعالیتهای قرآنی تأکید کرد و افزود: در قرآن کریم هزاران قصه وجود دارد نه فقط 100 قصه؛ در هر صفحه قرآن دهها قصه میتوان با توجه به شأن نزول آیات استخراج کرد یعنی برای هر مواردی خداوند قصه آورده است تا انسانها بهتر آن را متوجه شوند و تأکید میکند که اینها نمونههایی از عالم غیب هستند.
این داور مسابقات بینالمللی قرآن با بیان اینکه نباید در فعالیتهای قرآنی بر یک نوع اجرا متمرکز شویم، چرا که فعالیتهای فعلی کافی نیستند و باید تغییر یافته و به روز شوند، گفت: به عنوان مثال با اجرای نمایش قصص قرآنی میتوان از ظرفیت تمام اقشار اعم از زن، مرد، جوان، پیر، کودک و غیره استفاده کرد و به آنها نقش داد و یک قصه قرآنی را به نمایش کشید.
وی خواستار ورود مؤسسات قرآنی به این قضیه شد و افزود: مؤسسه قرآنی که نمایش قصص قرآنی را انجام دهد نداریم، در صورتی که از ظرفیت تئاتر برای قرآن به خوبی میتوانیم استفاده کنیم. انیمیشن یکی از رشتههایی است که میتواند قصص قرآنی را به تصویر بکشد، اما حضور افراد مختلف در نمایش به عنوان هنرمندان قرآنی برای کودکان و مردم بسیار جذاب است زیرا کودکان و نوجوانان علاقه دارند که مردم آنان را به صورت حضوری تشویق کنند.
این پیشکسوت قرآنی کشورمان با تأکید بر اینکه باید از دوران کودکی بر روی فرزندان خود درباره این هنرهای قرآنی کار کنیم و یک رشته روایت قصههای قرآنی ایجاد کنیم، گفت: اخیراً در تلویزیون شاهد قصهگویی یک کودک از کتاب شاهنامه فردوسی بودیم که با حرکت دست قصهگویی میکرد، در آموزش مفاهیم قرآن نیز باید از نمایش یا روایتگری استفاده کنیم و این روش بسیار بهتر از آن است که صدها لغت به کودک بیاموزیم و او از آن طرف آن را فراموش کند زیرا خشک و بیروح است.
وی به وضعیت مسابقات قرآنی اشاره کرد و گفت: مسابقات قرآن به صورت دائم به روشهای دیرینه و سنتی اجرا میشود و تفاوتی نکرده است در صورتی که باید رشتههای جدید بیاوریم اما در مسابقات قرآن فقط به صوت و لحن، تجوید و وقف و ابتدا نمره میدهیم در صورتی که بسیاری از موارد به لحاظ هنری مغفول مانده است.
حنیفی ادامه داد: در مسابقات قرآن از روشهای سنگین و سنتی استفاده میکنیم به عنوان مثال در مسابقات سراسری و جهانی ما، اینگونه است که یک نفر چند صفحه قرآن بخواند، دیگران خسته شوند و کسی گوش نکند؛ باید این روشها را تغییر داد و بارها این مسئله را تذکر دادهایم.
وی با بیان اینکه حتی برای حفظ قرآن نیز دهها روش وجود دارد و برای حفظ 14 روایت وجود دارد اما ما تنها حفظ مطلق را ترویج میدهیم، گفت: به نظر میرسد رشتههای قرآنی باید بازبینی شوند و تغییر یابند یا اگر تغییر نمییابند باید رشتههای جدید حتی در بخش اذان و قرائت اضافه شود.
حنیفی ادامه داد: به عنوان مثال قرائتی که دختر و پسر یا کوچک و بزرگ انجام میدهد همگی در قالب یک رشته قرائت تعریف میشود که هر کدام از آنان سبک مختلفی دارند که البته کسی در ایران صاحب سبک نیست و هر کدام مقلد یک سبک هستند. در مسابقات قرآن عدهای میسوزند زیرا از یکسری اشخاص خاص تقلید میکنند در صورتی که باید قرائت به صورت رشته به رشته و بر اساس مقلدین جدا و تفکیک شوند. اکنون قرائات مختلفی وجود دارد و باید هر کدام از اینها یک رشته شوند و این مسئله برای اذان هم صدق میکند که با سبکهای و آهنگها مختلف انجام میشود و باید رشته آنها جدا شده و تخصصیتر شود.
این پیشکسوت قرآنی کشورمان در پایان با بیان اینکه بارها این مسائل را تذکر دادهایم اما کسی اعتنایی نمیکند و هر کسی بهانهای میآورد، گفت: اکنون اگر بخواهیم اغراق کنیم 10 درصد ظرفیت بالقوه فعالیت قرآنی نداریم یعنی ظرفیت بالفعل ما یک دهم ظرفیت بالقوه در عرصه فعالیتهای قرآنی نیست.
انتهای پیام