5 هدیه بزرگ خدا در روز عید فطر به روزه‌داران واقعی
استاد تفسیر حوزه علمیه: ما در این ماه یاد گرفتیم با قرآن مانوس شویم و نماز را اول وقت بخوانیم و درد دیگران را درد خود بدانیم و یاد گرفتیم که می‌شود انسان با نفس خود مبارزه کند و انسان با مراقبت می‌تواند به خیلی از زیبایی‌های معنوی برسد.
عید فطر از بزرگ‌ترین اعیاد اسلامی است که روزه‌داران مؤمن بعد از یک ماه عبادت این روز را جشن می‌گیرند. در اهمیت این عید بزرگ همین بس که در روایتی فرمودند خداوند در این شب عزیز به اندازه همه ماه مبارک رمضان، بندگانش را می‌بخشد یعنی اگر در هر شب یک میلیون نفر از عذاب نجات می‌یابند در این شب 30 میلیون انسان مشمول بخشش و رحمت و مغفرت ویژه خداوند قرار می‌گیرند.
خبرنگار ایکنا به مناسبت این روز بزرگ با حجت‌الاسلام والمسلمین وجید نجف‌زاده، استاد تفسیر حوزه علمیه گفت‌وگو کرده است که حاصل آن در ادامه می‌خوانیم:
ایکنا ـ عید فطر از اعیاد مشترک و اصلی اسلام است ویژگی و تمایز این فطر با مجموعه اعیادی که در سنت دینی و فرهنگی و ملی وجود دارد چیست و چرا اینقدر مهم است؟
در ابتدا اجازه دهید روایتی از پیامبر(ص) نقل کنم که ایشان فرمود: خداوند برای فرد روزه‌دار 5 پاداش در نظر گرفته است و در شب پایانی ماه مبارک و در شب عید فطر این هدیه را به آنان می‌دهد و البته 5 شرط هم برای این هدایا قائل شده است؛ اول اینکه نظر لطف خداوند شامل حال بنده می‌شود و این شاید بهترین پاداش باشد و فرمود هدیه دوم این است که ملائکه تمام شبانه‌روز عید را برای روزه‌دار طلب مغفرت خواهند کرد و دعای آنها هم مستجاب است.
سومین هدیه از منظر ایشان این است که در اول ماه خدا به بهشت فرمان داده می‌شود که خودت را برای روزه‌داران آماده کن و چهارم فرمود در شب آخر ماه خداوند همه گناهان روزه‌دار را می‌آمرزد زیرا در شب عید مزد می‌دهند و خداوند به ما که عیال و بنده او هستیم مزد می‌دهد و پنجم فرمود بوی دهان روزه‌دار با اینکه در ظاهر خوش نیست از مشک و عنبر در نزد خداوند خوشبوتر است.
ایکنا ـ آیا اعطای این همه مزد و پاداش مشروط است یا بدون قید؟
ممکن است کسی بپرسد مزد روزه‌داری و هدایا را با چه شرطی به روزه‌دار خواهند داد. عید فطر با سایر اعیاد تفاوت واقعی و جدی دارد زیرا روز ه‌دار بعد از 30 روز مقاومت و ایستادگی در برابر هوای نفس و شیطان و مجاهده در راه خدا، در روز عید خداوند را بابت این موفقیت شکر می‌کند و حتی پول با عنوان زکات هم می‌پردازد.
در اعیاد دیگر اثر عید به واسطه یک ماه بندگی نیست گرچه همه اعیاد زیباست ولی عید سعید فطر، جشن یک ماه بندگی است. پیامبر اکرم(ص) فرمودند که خدا پاداش‌های پنجگانه که عرض شد را به چند شرط به بنده روزه‌دار عطا می‌کند؛ اول اینکه دین خودش را حفظ کند، اگر کسی واقعا بخواهد ماه صیام را با عید سعید فطر جشن بگیرد باید ببیند در دینداری خودش به چه درجه‌ای رسیده است و ترک حرام و انجام واجبات چقدر در زندگی او جدی است و ما به این نقطه رسیده‌ایم که احساس کنیم حرام در نزد ما آنقدر زشت و قبیح شده است که مرتکب آن نشویم؟
امام علی(ع) فرمودند یعنی خداوند اینقدر عزیز شده است که سخن او در زندگی سیاسی و اجتماعی و اقتصادی من اهمیت زیادی دارد و حاضر به زیر پا گذاشتن دستور خداوند نیستیم.
شرط دوم این است که خودش را کنترل کند «ویصون نفسه» انسان علاقه‌مندی و شهوات دارد و کسی می‌تواند به خودداری درونی دست یابد و محافظت بر نفس کند که روزه‌دار واقعی باشد و یک ماه روزه باید ما را به درجه‌ای برساند که خودمان را مدیریت کنیم.
سوم فرمود اینکه به رحم و نزدیکان و دوستان خود بپردازد و ارتباطاتش را وصل کند؛ الان گاهی به واسطه زندگی صنعتی و تجملی، ارتباطات کم و حتی قطع شده است و اینها خیر و برکت را از زندگی انسان از بین می‌برد و باید طوری مدیریت کنیم که حداقل‌ها در این عرصه رعایت کنیم و پدر و مادر و بستگان پدر و مادر و دوستان و همسایگان در کنار ما احساس آرامش داشته باشند و گاهی با اعطای هدیه کوچک می‌توانیم این ارتباط را وصل کنیم.
امام علی(ع) فرمودند مردم از گناهی بترسید که عمر انسان را کوتاه می‌کند، در این هنگام عبدالله یشکری پرسید آیا گناهی هست که عمر انسان را کوتاه کند و ایشان فرمودند: قطعیة رحم.
شرط دیگر آن است که همسایگان خود را اذیت نکند و طوری زندگی نکند که دیگران از نبود او خوشحال شوند و بعد فرمودند مراعات حال برادر دینی خودش را بکند و مراعات یعنی اینکه انسان با قول و فعل و امضای خود موجب اذیت دیگران نشود؛ پیامبر فرمودند که بدترین مردم کسی است که مردم از دست و زبان او در امان نباشند.
ایکنا ـ یکی از وظایف روزه‌داران پرداخت زکات فطره است پیوند مسائل اقتصادی و عبادی در این عید چه مفهوم و پیام‌هایی دارد؟
ما در عید فطر اتفاقی را رقم می‌زنیم که در اعیاد دیگر وجود ندارد و بر هر مکلف عاقل و هوشیار واجب است زکات فطره را بپردازد به این معنا که شخص از مال خودش به اندازه قوت و غذای رایج مبلغی را یا خود آن را برای اعطای به فقرا و مساکین کنار بگذارد.
در قرآن کریم هر جایی که سخن از اقامه نماز آمده است بلافاصه ایتاء زکات هم مطرح شده است؛ یقیمون الصلوة و یوتون الزکوة؛ زیرا مسلمان، مسلمان نیست مگر اینکه به فکر جامعه باشد و درد دیگران را داشته باشد؛ اینکه ما حج و نماز و روزه انجام دهیم بسیار خوب است ولی کسی نمی‌تواند بگوید من فقط به زندگی شخصی خودم توجه دارم و کاری به دیگران ندارم.
پیامبر اکرم(ص) فرمودند اگر کسی صبح کند در حالی که اهتمامی به امور سایر مسلمین ندارد مسلمان نیست «من اصبح و لم یهتم بامور المسلمین فلیس بمسلم»؛ اینکه ما ببینیم در فلسطین و سوریه و ... چه اتفاقی رخ داده است جزء این موارد است وگرنه امکان ندارد کسی زندگی مؤمنانه داشته باشد و مدعی ایمان و اخلاق باشد ولی به فکر زندگی دیگران نباشد.
مرحوم شیخ طوسی در تهذیب، بابی با عنوان اعانه بر گناه دارد و این مثال را آورده است که اگر کسی در همسایگی خودش فقیری دارد و او کمک نمیکند و آن فقیر به واسطه فقر به گناه بیفتد در گناه او شریک خواهد بود زیرا از مال و آبروی خودش برای رفع فقر او استفده نکرده است لذا بین مسائل اقتصادی و ایمان و عباداتت رابطه وثیقی وجود دارد که از آیات و روایات به دست می‌آید.
ایکنا ـ مضامین و محتوای عباراتی که در نماز فطر خوانده می‌شود چیست؟
ما در قنوت عید فطر از خدا می‌خواهیم؛ ان تصلی علی محمد و آل محمد و ان تدخلنی فی کل خیر ادخلت فیه محمد و آل محمد و ان تخرجنی من کل سوء اخرجت منه محمد و آل محمد؛ در قنوت نماز عید فطر موضوعات متعددی از خدا می‌خواهیم ولی در یک جمله این دو عبارت خیلی مهم است یعنی خدایا ما را در همه خیر داخل کن و از زشتی‌ها دور بدار کما اینکه محمد و آل او را دور داشتی و وارد همه خیرات کردی.
ما در این ماه یاد گرفتیم با قرآن مانوس شویم و نماز را اول وقت بخوانیم و درد دیگران را درد خود بدانیم و یاد گرفتیم که می‌شود انسان با نفس خود مبارزه کند و انسان با مراقبت می‌تواند به خیلی از زیبایی‌های معنوی برسد. یاد گرفتیم که می‌توانیم نظم را در زندگی خود پیاده کنیم و کارهایی بکنیم که موجب رضایت الهی است از این رو در نماز عید هم از خداوند می‌خواهیم ما را داخل کن در خیرات همانطور که محمد و آل محمد را وارد آن کردی.
ایکنا ـ چگونه از ظرفیت اعیاد مشترک اسلامی از جمله عید فطر برای وحدت اسلامی استفاده کنیم؟
البته نماز عید سعید فطر نماد زیبا و تمام عیار برای وحدت است؛ امت اسلامی اول ماه را به واسطه رؤیت هلال با هم شروع می‌کنند و الان هم یک روز با عید اعلام می‌کنند و این ظرفیت عظیمی است کما اینکه حج هم ظرفیت عظیمی در این راه است و عید فطر هم می‌تواند ظرفیت مهم برای امت اسلامی باشد.
در این روز، مسلمین در همه کشورهای اسلامی با رنگ و نژاد و آداب و رسوم مختلف بر سر سفره قرآن می‌نشینند و دعا و مناجات می‌کنند و این ظرفیت برای پیوند امت اسلامی ظرفیت بزرگی است و یکی از مصادیق اعتصام به حبل الله غیر از قبله و مشترکات دیگر است و در پرتو چنین اعیادی می‌توانیم آرزو کنیم همه امت اسلامی با هم در برابر ظلم و زور بایستند و موجب ارتقاء دین خداوند در سراسر عالم باشند و انشاءالله خداوند در پرتو آن خیر و برکتش را به همه مسلمین عطا کند.
گفت و گو از علی فرج زاده
انتهای پیام
