افزایش تنشها در سرزمینهای اشغالی و حملات نیروهای رژیم صهیونیستی به غزه که از حدود دو هفته پیش آغاز شده، همچنان ادامه دارد و به نظر میرسد دور تازه درگیریها بین گروههای مختلف فلسطینی و نیروهای رژیم صهیونیستی و از سوی دیگر ادامه سیاستهای شهرکسازی رژیم اشغالگر در اراضی فلسطینیان و ادامه محاصره غزه باعث شده که هر نوع دورنمای مثبت در مورد حل مسئله فلسطین بهطور کامل با شکست مواجه شود.
گلن ای. رابینسون (Glenn E. Robinson)، استاد تحلیل دفاعی در دانشکده تحصیلات تکمیلی نیروی دریایی (NPS) در مونتری، کالیفرنیا و همچنین وابسته به مرکز مطالعات خاورمیانه در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی است.
او پس از 30 سال در دسامبر 2021 از NPS بازنشسته شد و چهار کتاب در مورد سیاست خاورمیانه و همچنین بیش از 150 مقاله مجله، فصل کتاب، گزارش و مقاله کنفرانس تألیف کرده است. آخرین کتاب او «جهاد جهانی: تاریخچه مختصر»(Global Jihad: A Brief History)، هم توسط وبسایتهای فارین افرز و فارین پالیسی به عنوان بهترین کتاب سال 2021 معرفی شد. او برای تدریس در برکلی و NPS جوایزی را دریافت کرده است. رابینسون در گفتوگویی که با ایکنا داشت در مورد علت و ریشه درگیریهای جدید بین اسرائیل و فلسطینیان صحبت کرد.
ایکنا _ تنش میان فلسطینیها و اسرائیل بار دیگر تشدید شد. به نظر شما دلیل اصلی آن چیست؟
افزایش تنش و خشونت میان فلسطینیان و اسرائیل محرکهای مختلفی دارد، اما مشکل اساسی روشن است: ادامه اشغال، که اکنون در دهه ششم خود قرار دارد و 5 میلیون فلسطینی را بدون تابعیت و حقوق باقی میگذارد. همانطور که هانا آرنِت (فیلسوف آلمانی _ آمریکایی) اشاره کرد، شهروندی یکی از حقوق مسلم است. فلسطینیها تحت اشغال اسرائیل بدون تابعیت هستند، بنابراین حق و حقوقی ندارند. لذا، فلسطینیها در معرض غارت اسرائیل (مصادره زمین، زندانی شدن بدون اتهام، انواع مختلف مجازات دسته جمعی و غیره) هستند و این بیعدالتی، واکنشهایی را ایجاد میکند.
ایکنا _ ادامه محاصره غزه یکی از دلایل تنش بین اسرائیل و فلسطینیها ذکر شده است. به نظر شما ادامه این وضعیت چه تأثیراتی بر مسئله فلسطین خواهد داشت؟
محاصره غزه یک مشکل ادامهدار، اما پیچیده است. تا زمانی که حماس در غزه قدرت دارد، نه اسرائیل، نه ایالات متحده و نه حتی تشکیلات خودگردان فلسطین نمیخواهند تلاش زیادی برای تغییر وضعیت انجام دهند. وضعیت فعلی واقعاً برای درازمدت قابل تحمل نیست و به تولید خشونت ادامه خواهد داد.
ایکنا _ تحولات اخیر و اعتراضات داخلی در فلسطین اشغالی چه تأثیری بر تنش میان فلسطین و رژیم صهیونیستی خواهد داشت؟
کودتای قضایی در [اسرائیل] عمدتاً موضوع داخلی یهودی و اسرائیلی است. متوجه خواهید شد که شهروندان عرب [اسرائیل] به سختی از یک طرف حمایت میکنند، و آن معترضان اسرائیلی به نتانیاهو به ندرت هر نوع ادعای عدالت جهانی را مطرح میکنند که شامل سایر شهروندان صهیونیست باشد.
برخورد دستگاه قضایی تلآویو با فلسطینیان غیر شهروند در جریان این اعتراضات موضوعی غیرمعمول بوده است. بنابراین فکر نمیکنم این موضوع تأثیر زیادی بر تنشهای اسرائیل و فلسطین داشته باشد، حداقل نه در کوتاهمدت. در درازمدت، بسته به نحوه حل و فصل موضوع قضایی، ممکن است تأثیراتی داشته باشد.
ایکنا _ برخی کارشناسان میگویند عدم تغییر در رأس قدرت در دولت فلسطین و برگزار نشدن انتخابات سراسری باعث شده است که تشکیلات خودگردان نتواند کاری برای حقوق فلسطینیان انجام دهد. نطر شما در این رابطه چیست؟
درست است. تشکیلات خودگردان فلسطین در حال مرگ است. دوره ریاستجمهوری عباس بیش از یک دهه پیش به پایان رسیده و او بر اساس حکم قانون حکومت میکند. تشکیلات خودگردان به هرگونه حکومت دموکراتیک معنادار پایان داده است.
رهبری ارتباطی با مردم فلسطین ندارد و بسیاری از مشروعیت سیاسی خود را از دست داده است. دولت محلی (شهرداریها) هنوز خوب کار میکند، اما رهبری ملی فلسطین در حال حاضر موجودیتی ندارد. انتخابات آزاد و عادلانه ملی برای ایجاد یک رهبری ملی جدید و پاسخگو ضروری اما بعید است که به زودی این اتفاق بیفتد.
ایکنا _ با توجه به اتفاقات چند سال اخیر، آینده مسئله فلسطین را چگونه پیشبینی میکنید و آیا چشمانداز بینالمللی برای حل مسئله فلسطین وجود دارد یا خیر؟
من چند سال پیش فصلی را در کتابی نوشتم که تغییر نظرم را از یک مدافع قوی راه حل دو کشوری _ از زمانی که برای اولین بار از فلسطین اشغالی، کرانه باختری و غزه در سال 1980 بازدید کردم _ تا الان که معتقدم این راه حل دیگر امکانپذیر نیست _ شرح داد.
راه حل دو کشوری درباره مسئله فلسطین، طرحی مرده و کاملاً و عمداً توسط حزب لیکود و متحدانش از بین رفته است. در حال حاضر و با توجه به شرایط فعلی و برای سالهای آینده اگر کشوری تکدولتی تشکیل شود، مبتنی بر آپارتاید است. چگونگی تحول واقعیت یک دولت در آینده تعیین کننده زندگی اسرائیلیها و فلسطینیها خواهد بود. درگیریهای ایرلند شمالی (جنگهای چریکی ملیگرایان ایرلندی علیه بریتانیا) ممکن است تشبیه خوبی باشد، اما این مشکلات و خشونت آنها بسیار طولانیتر و عمیقتر از ایرلند شمالی خواهد بود.
گفتوگو از محمدحسن گودرزی
انتهای پیام