مسابقات استانی تواشیح نباید پشت درهای بسته انجام شود

مهدی دغاغله، داور مسابقات بین‌المللی قرآن کشورمان در گفت‌وگو با ایکنا از فارس، اجرای رشته تواشیح و همخوانی در مسابقات قرآن اوقاف را مورد توجه قرار داد و گفت: در مسابقات تواشیح ایران معمولاً از داوران خوب و باتجربه و بعضاً عالی و کارکشته استفاده می‌شود، اما مرحله مقدماتی مسابقات تواشیح بسیار حساس است و باید دقت شود که در این مرحله حقی از کسی ضایع نشود، چراکه گروه‌های شرکت‌کننده وقت و انرژی را صرف ساختن قطعات تواشیح و اجرای آن می‌کنند.

وی افزود: در طول سال گروه‌های تواشیح حداقل هفته‌ای دو جلسه تمرین و هماهنگی دارند و در ایام مسابقات، تمارین روزانه انجام می‌شود و اعضای گروه هزینه‌های بسیاری صرف شاعر، آهنگساز، حمل و نقل، لباس یکدست و... می‌کنند، بنابراین باید نهایت دقت در داوری مرحله مقدماتی مسابقات لحاظ شود تا با سهل‌انگاری و تضییع حق شرکت‌کنندگان روبه‌رو نباشیم.

دغاغله با بیان اینکه خوب است که داوری‌ها مستدل باشد و اشکالات گرفته شده مؤثر به‌صورت کتبی یا شفاهی توضیح داده شود، اظهار کرد: اکثر گروه‌های تواشیح متخصص در امور فنی این کار هستند و درک خوبی از مسائل فنی دارند، از این‌رو برای ایجاد نشدن سوءتفاهم و کدورت در ذهن افراد، توضیح اشکالات گرفته شده ضروری است و توضیح اشکالات گروه‌های تواشیح می‌تواند به رشد و پیشرفت گروه‌ها کمک کند.

این قاری بین‌المللی کشورمان تغییرات پی در پی در مسابقات تواشیح، مدیحه‌سرایی و همخوانی قرآن کریم را سبب سردرگمی گروه‌های شرکت‌کننده دانست و تصریح کرد: آیین‌نامه رشته تواشیح تقریباً هر ساله دستخوش تغییرات می‌شود. در صورتی که مسابقاتی که مورد توجه گروه‌های تواشیح است، نباید هر ساله آیین‌نامه آن تغییر کند، چراکه گروه‌ها در انتخاب نوع متن، سبک لحن و آهنگ، مدت زمان اجرا و اجزای تشکیل‌دهنده تواشیح و سلیقه داوری و... با چالش اساسی و سردرگمی روبه‌رو می‌شوند. لذا، وجود رویه ثابت در بخش مسابقات تواشیح موجب ایجاد آرامش در تمارین و اشراف مناسب شرکت‌کننده از مسیر مسابقه خواهد شد.

وی با تأکید بر اینکه باید در سهمیه‌بندی مسابقات تواشیح تفکیک بین استان‌ها قائل شد، ادامه داد: سهمیه‌بندی استان‌ها از لحاظ گروه‌های راه یافته به مسابقات مهم است، چراکه برخی از استان‌ها نهایتا یک یا دو گروه تواشیح شرکت‌کننده دارد، اما برخی از استان‌ها دارای تعداد کثیری گروه شرکت‌کننده هستند که با مشارکت ۲۰ گروه تواشیح مثل برگزاری مسابقات کشوری است. بنابراین، اگر بخواهیم این دو استان را همانند یکدیگر سهمیه‌بندی کنیم از عدالت به دور است.

دغاغله دخالت‌های برخی از افراد در امور خصوصی گروه‌های تواشیح را مورد توجه قرار داد و گفت: استفاده از شاعر و آهنگ‌ساز خاص توسط تعدادی از گروه‌های تواشیح مشاهده می‌شود که این موضوع به سلیقه و ذهنیت گروه مربوط است. بنابراین، نباید این مسئله به‌عنوان چالش مطرح شود و دخالت در امور مرتبط به گروه‌های تواشیح به دیگران مربوط نیست، چراکه اعضای گروه بر انتخاب آهنگساز، تنظیم‌کننده یا شاعر نظر می‌دهند.

وی تصریح کرد:‌ پیشنهاد می‌شود همانند جشنواره‌های فیلم که جدای از معرفی بهترین فیلم، بهترین نقش و بهترین بازیگر و... مشخص می‌شود، در مسابقات تواشیح نیز در کنار اعلام نتایج نهایی بهترین متن، لحن و اجرای گروه تواشیح مورد توجه قرار گیرد؛ اگر بهترین هماهنگی صداها، انتخاب و... معرفی شوند به نظرم سبب افزایش هیجان و رقابت در مسابقات خواهد شد.

این پیشکسوت قرآنی با بیان اینکه مسابقات استانی تواشیح نباید پشت درب‌های بسته انجام شود، عدم استفاده مردم از مسابقات تواشیح را مورد انتقاد قرار داد و گفت: اکنون مرحله استانی تواشیح به‌صورت ضبط اثر است که پس از ارسال به مرکز، به‌صورت متمرکز داوری می‌شود و سپس از گروه‌ها دعوت به‌عمل می‌آید، اما اگر همین مراحل به‌صورت حضوری انجام شود در روحیه گروه‌های تواشیح و همخوانی تأثیر بسزایی خواهد داشت.

این داور مسابقات بین‌المللی قرآن کشورمان با اشاره به اینکه رقابت‌های استانی تواشیح و همخوانی قرآن کریم رویکرد جشنواره‌ای به خود بگیرد، بیان کرد: آحاد مردم علاقه‌مند به تواشیح و همخوانی قرآن کریم هستند، بنابراین برگزاری حضوری مراحل استانی باعث گسترش این هنر زیبای اسلامی در بین مردم می‌شود.

دغاغله با بیان اینکه وجود بخش فارسی در مسابقات تواشیح ضرورتی ندارد، افزود: بعضی از قطعات تواشیح که ساخته می‌شود در یک نگاه کلی از نظر ادا و لحن و هماهنگی و فنون صوتی و موسیقی و... قطعه‌های ناب آوایی و گوش‌نوازی هستند که جدای از موضوع مضامین و تأثیر معنوی بر مخاطب می‌گذارد؛ به نظرم در ردیف بعضی از موسیقی‌های ناب قرار می‌گیرند.

وی اضافه کرد: اجرای تواشیح به این شکل در ایران نسبت به سایر تواشیح‌ها و مدیحه‌سرایی‌های سایر کشورها، منحصر به‌فرد است، به این معنی که کم‌کم شکل گرفت و موجودیت ساختار‌مند مستقل پیدا کرد.

این داور مسابقات قرآن کریم با بیان اینکه تواشیح در ایران نزدیک به 40 سال عمر دارد و پیوسته در حال تکمیل است، اظهار کرد: ساختار شکل گرفته تواشیح در ایران به‌عنوان یکی از میراث‌های ناملموس کشور همانند هنر‌های نمایشی و موسیقی و... ثبت شود.

دغاغله گفت: موج تواشیح در ایران نظیر تشکیل گروه، اجرا و ساخت قطعات استعداد‌های زیادی را در بخش‌های شعر، آهنگسازی، ظهور استعداد‌های ادایی و مهارت‌های صوتی نمایان کرده است که باید حفظ و تقویت شود.