راهکارهایی برای کاهش استرس امتحان
کارشناس روانشناسی با اشاره به راهکارهای کاهش استرس امتحان گفت: اگر علائم تشدید پیدا کند و ماندگار شود و آن را نتوان با راهکارهایی که بیان شد، کاهش داد، زمانی است که باید به پزشک و مشاور مراجعه کرد، تا این استرس درمان شود.
امتحان و تنش آن از مواردی است که از گذشته تا امروز دانش‌آموزان را تحت تأثیر قرار داده است، این اضطراب بین سنین ۱۰ تا ۱۱ سالگی آغاز می‌شود و در تعدادی از دانش‌آموزان، آسیب‌زا بوده و با افزایش سن میزان آن نیز افزایش می‌یابد و عملکرد تحصیلی دانش‌آموز را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
شاید مقدار اندکی از این استرس مورد نیاز باشد، اما در صورتی که طولانی‌مدت، ادامه یابد، تبدیل به بیماری شده و به تدریج جدی‌تر شود. یکی از این اتفاقات رویارویی ما با امتحانات و ارزشیابی‌های مدرسه و ذهنیت ما نسبت به میزان توقع دیگران از ماست. عواملی که هر روزه فرزندان ما با آن درگیر هستند. در این راستا با زهرا تاجیک، کارشناس روانشناسی، گفت‌وگو کرده‌ایم که راهکارهای ساده‌ای برای کاهش استرس امتحان توصیه کرده است. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
ایکنا ـ در ایام امتحان والدین چه کنند تا دانش‌آموزان با آرامش بیشتری به درس خواندن بپردازند؟
خانواده‌ها باید با فرزندان صحبت کرده و همدلی بیشتری داشته باشند. همچنین خود را جای فرزندان بگذارند و در مورد حسی که آنها تجربه می‌کنند، صحبت کنند؛ چرا که این حس طبیعی بوده و اغلب دانش‌آموزان دچار سطحی از استرس می‌شوند. اما والدین باید بدانند که درباره امتحانات و نمره فشار کمتری به فرزندان وارد کنند و بیشتر بر توانایی‌های آنها تمرکز و بر نقاط مثبت فرزندانشان تأکید کنند؛ چرا که در این صورت انگیزه بیشتری پیدا کرده و با آرامش خاطر بیشتری مطالعه می‌کنند. همچنین والدین به فرزندان خود دلگرمی بدهند که نتیجه امتحان هر چه باشد، فرزندانشان حائز اهمیت بوده و دوست‌داشتنی هستند و نتیجه امتحان چندان اهمیتی ندارد.
همچنین والدین از مقایسه کردن فرزندان خود با دیگر همسالان آنها پرهیز کنند، چرا که این کار لطمه شدیدی به آنها وارد می‌کند. بنابراین سطح انتظاری که از فرزندشان دارند، متناسب با توانایی فرزندشان ببینند و انتظار بیش از حد توان از آنها نداشته باشند، در غیر این صورت این مسئله آنها را دچار اضطراب شدید خواهد کرد. کمبود اعتماد به نفس دانش‌آموزان نیز در این زمینه دخیل است که گاهی والدین، معلم یا اطرافیان با صحبت‌های منفی‌بافانه منجر به از دست دادن اعتماد به نفس دانش‌آموز می‌شوند.
ایکنا ـ دانش‌آموزان چه کنند که با آرامش بیشتر در امتحان موفق باشند؟
دانش‌آموزان در ایام امتحان با هر سبک مطالعه‌ای برای اینکه بتوانند با آرامش بیشتری در امتحان حضور داشته باشند، باید خواب خود را تنظیم کنند. اینکه برخی از دانش‌آموزان و حتی والدین تصور می‌کنند، باید از شب تا صبح بیدار بمانند و درس بخوانند، در حالی که این کار، باعث خستگی آنها خواهد شد و حتی به دلیل عدم تمرکز، ممکن است همه مباحث مطالعه شده و سؤالات را به یاد نیاورند.
علاوه بر این در ایام امتحان کار‌هایی انجام دهند که به آنها آرامش می‌دهد. ممکن است یکی با شنیدن موسیقی، یکی با نقاشی کشیدن، عکاسی و ... به آرامش برسند یا می‌توانند در دل طبیعت، پارک و ... بروند و قدم بزنند و تنفس دیافراگمی داشته باشند تا به کاهش استرسشان کمک کند.
تمرین‌های ریلکسیشن، مراقبه و ... نیز در کاهش تنش و اضطراب نقش مفیدی دارد. همچنین از تأثیر تغذیه نیز در این ایام نباید غفلت کرد. تغذیه سالم کمک می‌کند تا آرامش بیشتری داشته باشند.
ایکنا ـ شاید برخی از کودکان و نوجوانان ندانند که دچار استرس هستند، والدین چه علائمی را ناشی از استرس تلقی کنند تا بتوانند به فرزندان خود کمک کنند؟
وقتی دانش‌آموز دچار اضطراب می‌شود، یکسری تغییرات در خلق و خوی ظاهری آنها پیدا می‌شود. گاهی احساس آشفتگی، سردرگمی و گیجی می‌کنند و زودرنج شده و زود از کوره در می‌روند. امکان دارد حالت بی‌خوابی نیز به آنها دست دهد یا در اشتهای آنها تغییر به وجود آید، یعنی دچار پرخوری یا کم‌خوری شوند. در ارتباط با دوستان و آشنایان ممکن است با مشکل مواجه شوند، چون در شرایط استرس، علاقه‌ای به برقراری ارتباط ندارند. گاهی هم دل‌درد و ناخن جویدن در آنها دیده می‌شود. بنابراین اینها جزء علائم اضطراب است و والدین باید به این نکات توجه کنند.
ایکنا ـ چه بازی‌هایی برای کاهش استرس مناسب است؟
بازی‌هایی که برای کاهش استرس می‌تواند مفید باشد، از ورزش کردن و حرکات کششی تا قدم زدن و بازی با وسایل و ابزار‌هایی مانند اسلایم، لگو و دومینو می‌تواند سطح اضطراب در فرزندان را کاهش دهد.
ایکنا ـ چه زمانی باید به مشاوره یا پزشک مراجعه کرد؟
اضطراب به دنبال یک عامل استرس‌زا ایجاد می‌شود. مثلاً همین که دانش‌آموز امتحان داشته و شرایطش قدری تغییر کرده و نگران نتیجه است، طبیعی است که دچار استرس شود. وقتی این عامل برطرف شود، استرس هم از بین می‌رود. اضطراب سطح ادامه‌دار استرس است و اگر علائم تشدید پیدا کند و ماندگار شود و آن را نتوان با راهکارهایی که بیان شد، کاهش داد، زمانی است که باید به پزشک و مشاور مراجعه کرد، تا این اضطراب درمان شود.
انتهای پیام
