جایگاه مستحکم و تکیهگاه بودن پدرها در خانواده اغلب موجب میشود بهغیراز وظیفه احترام گذاشتن به پدر خانواده، سایر وظایف همسر و فرزندان در قبال پدر نادیده گرفته شود. این مسئله در جامعه کنونی که به دلیل شرایط شکننده اقتصادی فشارهای روانی و حتی جسمانی بیش از گذشته بر مردان خانواده وارد میشود، سلامت جسمی و روحی آنها را به خطر میاندازد.
و مسلماً همه ما میدانیم که به خطر افتادن سلامت جسمی و روانی پدر خانواده تأثیر مستقیم و به شدت مخربی بر سلامت خانواده میگذارد. بر اساس آموزههای اسلامی پدر و مادر در قبال فرزندان، فرزندان در قبال پدر و مادر و زن و شوهر در قبال همدیگر، هم وظایفی دارند و هم حقوقی. تکیه بر وظایف صرف پدر و مادر در خانواده بدون توجه به حقوق آنها و وظایف سایر اعضا نسبت به والدین به ویژه پدرها نشاندهنده وجود مشکل ارتباطی و ساختاری در خانواده است.
بر همین اساس روز میلاد پربرکت پدر امت، حضرت علی(ع) را که به نام پرارج و قرب «پدر» نامگذاری شده است را بهانه کردیم تا به خانوادهها یادآوری کنیم در شرایط سخت اقتصادی کنونی بیشازپیش مراقب سلامت پدرها باشند.
در همین خصوص حجتالاسلام آرش رجبی، مدرس حوزه و دانشگاه در گفتوگو با ایکنا، با تأکید بر اینکه پدر به عنوان رکن مهم خانواده، بنیان سلامت روانی، اخلاقی، معنوی و جسمانی خانواده است، گفت: سلامت روحی، روانی، جسمانی و اخلاقی پدر در شکلگیری سلامت خانواده نقش بنیادینی را ایفا میکند. ازاینجهت پرداختن به وظایف همسران و فرزندان در قبال پدران بسیار کلیدی و مهم است. یعنی در خانواده به عنوان یک سیستم بههمپیوسته، اعضا نسبت به یکدیگر وظایف، تعهدات، حقوق و تکالیفی دارند که رعایت آنها در رسیدن خانواده به نتیجه مطلوب بسیار کمککننده است.
وی با تأکید بر اینکه همچنانکه پدر در قبال همسر و فرزندان خود مسئولیت، وظایف و تکالیف بنیادینی دارد، حقوقی نیز متوجه اوست که لازم است همسر و فرزندان به این حقوق توجه ویژهای داشته باشند و وظایف خود را در قبال پدران به نیکی ایفا کنند، گفت: مسیر شکلگیری سلامت خانواده، یکطرفه نیست، بلکه تعاملی است و در همین راستا همه اعضا باید با یکدیگر تعامل داشته باشند.
حجتالاسلام رجبی ادامه داد: همه اعضا نسبت به هم حق و تکلیف دارند لذا در روز میلاد حضرت علی(ع) که روز پدر است، خوب است تمرکزی نسبت به حق و تکالیفی که اعضای خانواده در قبال نیازهای روانی، جسمانی و معنوی مردان بر عهده دارند، داشته باشیم.
وی با تأکید بر اهمیت رابطه صحیح زن و شوهر نسبت به هم در سلامت و تعالی خانواده، گفت: زن و مرد اگر به کیفیت و کمیت مطلوب رابطه خودشان توجه داشته باشند، این رابطه را تعالی ببخشند و تکامل دهند، همدیگر را کامل کنند و به تعبیر قرآن کریم لباس یکدیگر باشند و همدیگر را بپوشانند، همافزا و یار یکدیگر باشند، در کنار یکدیگر عاشقانه و صمیمانه زندگی کنند و همدیگر را تکمیل کنند در این صورت به یک سطح متعادل و متکاملی از روابط پدر و مادر میرسیم و بستر و زمینه مناسبی برای تربیت مطلوب فرزندان فراهم میشود.
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: اگر ما میخواهیم فرزندان سالمی داشته باشیم، باید روابط پدر و مادر به لحاظ عاطفی و از جهات متفاوتی که در روابط زن و شوهر حاکم است، به یک سبک متعادل برسد و زن و مرد نیازهای جسمانی یکدیگر را بدون هیچ منع و محدودیتی به نیکی برآورده کنند، در ارتباطگیری با یکدیگر مهارت داشته باشند، نیازهای جسمی و غریزی یکدیگر را پوشش دهند و به لحاظ عاطفی به تعبیر احادیث ما دائماً به یکدیگر ابراز محبت کنند.
وی تأکید کرد: بودن محبت در دل به تنهایی کفایت نمیکند و زن و شوهر باید نسبت به یکدیگر این محبت را ابراز کنند تا نیاز به شنیدن و نیاز به حمایتهای عاطفی و معنوی سطح مطلوبی از سلامت را در خانواده ایجاد کند و کیفیت تعاملات خانوادگی را افزایش دهد.
حجتالاسلام رجبی ادامه داد: مادران و فرزندان هم باید بدانند که رابطه مادر، پدر و فرزندان صرفاً یک رابطه زیستشناختی نیست و فراتر از اینهاست. یعنی این رابطه صرفاً یک رابطه جسمانی که پدر و مادر یک واسطه فیض وجودی فرزندان بوده باشند، نیست. کما اینکه مجرای فیض الهی و کمالات فیض معنوی پدران و مادران ما هستند، ولی رابطه والدین و فرزندان منحصر به رابطه زیستی نیست و کمالات اخلاقی و معنوی و سطح فکری در گسترش سلامت خانواده بسیار نقش ایفا میکند و باید فرزندان و مادران و پدران به این مسئله توجه داشته باشند.
وی افزود: اگر میخواهیم یک خانواده سالم و متعالی داشته باشیم، پدر و مادر دائماً باید در اندیشه پالایش و پیرایش خودشان و تعالی و ارتقای سطح فکری و اخلاقی خودشان باشند. اگر میخواهیم فرزندان صالحی داشته باشیم و محیط خانواده ما محیط امن و توأم با عشق و عاطفهورزی باشد، باید دائماً خودمان را تعالی و ارتقا دهیم تا فرزندان ما در این محیط به سمت کمالات حرکت کنند، رشد متوازن و متعادل پیدا کنند و همه استعدادهایی که در شخصیت آنها هست مجالی برای بروز و خلاقیت آنها مجالی برای ظهور پیدا کند.
این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه در ارتباط با سبک تربیتی که پدران میتوانند در خصوص فرزندان خود داشته باشند نیز گفت: ما دو گونه رابطه را میتوانیم برای پدران و فرزندان بشناسیم. یک رابطه، توأم با تصدیگری و کنترلگری به معنای اینکه جزئیات رفتار فرزندان را پدران کنترل کنند و افرادی را بار بیاورند که آنچه را آنها میگویند بپذیرند و اطاعت کنند، که این نوع رابطه شاید در کوتاهمدت و سنین کودکی و نوجوانی نهایتاً تاحدودی برآورده شود ولی وقتی فرزندان ما به سنی میرسند که امکان استقلال آنها فراهم است، از این فضا سرباز خواهند زد و آن رابطه پدری و فرزندی منحصر میشود به رابطه مرسوم اجتماعی که همان رابطه جسمانی و بیولوژیک است و رابطه معنوی، روحی و فکری وجود نخواهد داشت.
وی ادامه داد: اما سبک دیگری که میتوانیم در قبال فرزندان خود داشته باشیم این است که در عین تزریق محبت و عاطفه نسبت به فرزندانمان به آنها معیار و ملاکهای شناخت و گزینش را بیاموزیم. یعنی به جای اینکه امور فرزندانمان را تصدیگری کنیم تسهیلگر انتخابها و گزینشهای آنها در زندگیشان باشیم.
حجتالاسلام رجبی با تأکید بر اینکه پدر باید معیارهای پایه را در اختیار فرزندان قرار دهد که چگونه زندگی کنند، چگونه انتخاب کنند، چگونه بیندیشند و ... گفت: پدر باید معیار به فرزندان بدهد و در این مسیر آنها را یاری کرده و مشاور آنها باشد به گونهای که به مثابه یک رفیق پدر را کنار خودشان ببینند و رابطه معنادار پدر و فرزندی در کنار اینها محفوظ بماند.
وی ادامه داد: به ویژه باید مناسبتها و روزهای ویژهای را والدین و فرزندان برای خودشان تعریف کنند و در فضایی خارج از محیط خانواده و در محیطی دوستانه بتوانند آزادانه با هم گفتوگو کنند و حرفهای صمیمانه خودشان را مطرح کنند. در این فضا است که پدران میتوانند در مجالهایی که در این ارتباطهای دوستانه فراهم میشود، مطالب، نکات کلیدی و شاخصهای مورد نظر خودشان را به صورت غیرمستقیم به فرزندان خودشان منتقل کنند و آنها هم به نیکی این آموزهها را دریافت کنند.
حجتالاسلام رجبی تحلیل کرد: پدر باید اجازه دهد که این آموزهها در فرزندان ریشه و رشد پیدا کنند نه اینکه از صفر تا صد امور را پدران عهدهدار باشند؛ پدران باید نقش راهبری خانواده را داشته و مشوق کارهای مثبت فرزندان خود باشند و کارهای خوبی که فرزندانشان انجام میدهند را تقویت کنند.
وی در پایان گفت: پدر باید رهبر، مربی و مشاور خانواده باشد نه کنترلگر خانواده و این سبکها است که به موفقیت و رشد فکری و عاطفی فرزندانمان ما کمک میکند و رشد مهارتهای زندگی را موجب میشود. باید از فرزندانمان حمایت کنیم و آنها را رشد دهیم و اعتماد را در آنها بارور کنیم تا رابطه ما نسبت به فرزندانمان رابطه مطلوبی باشد.
گفتوگو از فاطمه بختیاری
انتهای پیام