توانمندسازی زبان فارسی مهمترین ویژگی «نظامی» است

به گزارش ایکنا؛ مراسم افتتاح سومین سال هفته گرامی‌داشت حکیم نظامی از شاعران بزرگ فارسی‌سرای قرن ششم هجری؛ عصر 14 اسفند با حضور غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی؛ محمود شالویی، مدیرعامل انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و رئیس ستاد ملی بزرگداشت حکیم نظامی و جمعی از پژوهشگران، دست‌اندرکاران، اساتید و فعالان حوزه فرهنگ و هنر در تالار اجتماعات شهید مطهری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

جامعیت دانش و اندیشه منتج به لقب «حکیم» برای نظامی شده است

غلامعلی حدادعادل در ابتدای این مراسم با بیان آنکه در کنار حافظ؛ مولانا؛ فردوسی و سعدی؛ حکیم نظامی پنجمین قله رفیع زبان و ادبیات فارسی شناخته می‌شود گفت: در میان بسیاری از شاعران ایرانی که نام و آثار آنها دو عرصه ملی و بین‌المللی را درنوردیده، این پنج شاعر؛ پنج قله بزرگ زبان و ادب فارسی را به خود اختصاص داده‌اند.

وی با اشاره به آنکه در میان بسیاری از شاعران بزرگ ایرانی تعداد معدودی لقب «حکیم» را به خود اختصاص داده‌اند که از آن جمله می‌توانیم به حکیم فردوسی و حکیم نظامی اشاره کنیم خاطرنشان کرد: به همان اندازه که اشعار فردوسی جنبه حماسی و رزمی دارد، اغلب سروده‌های حکیم نظامی بر بار عاطفی استوار هستند؛ اما با این ‌حال هر دو این شاعران بزرگ لقب حکیم را با خود یدک می‌کشند. بی‌تردید اطلاق این لقب بازتابی از گستره جامعیت دانش و اندیشه این دو شخصیت بزرگ ادیب و شاعر ایرانی دارد.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با تأکید بر آنکه یکی از مهم‌ترین خصوصیات حکیم نظامی اسلوب و شیوه خاص او در حوزه جامعیت زبانی در سرایش اشعار فارسی است یادآور شد: زبان نظامی زبانی حاوی موسیقی دل‌پذیر است. به ‌همین سبب زبان او را نرم و روان می‌دانیم. این قدرت تا جایی است که شاعر دیگری در این حوزه به پای او نمی‌رسد.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به اندیشه حکیم نظامی که اندیشه‌ای سهل و ممتنع به‌دلیل بهره بردن از همان زبان لطیف، نرم و روان در سرایش اشعار است تصریح کرد: نظامی از شاعران پیشین خود به‌ ویژه از «شاهنامه» فردوسی، همچنین «ویس ‌و رامین» فخرالدین اسعد گرگانی و «حدیقه» سنایی تأثیرهای فراوانی برده است اما مهم‌ترین هنر او توانمندسازی زبان فارسی و آفرینش ترکیب‌سازی در این زبان است.

این استاد دانشگاه تهران در پایان با اشاره به آنکه واژه‌های نو و بدیعی که حکیم نظامی در منظومه‌ها و اشعار خود آفریده تا به امروز توسط بسیاری از نظامی پژوهان استخراج شد و در اختیار واژه‌گزینان قرار گرفته است خاطرنشان کرد: تمامی افرادی که واژه‌های خلق‌شده و بدیع از زبان حکیم نظامی را تا به امروز مورد تحقیق و مداقه قرار داده‌اند بی‌تردید به قدرت زبان فارسی در خلق واژه‌های جدید و نو پی برده‌اند. بر همین سبب شاهد استمرار جریان واژه‌سازی در زبان پویای فارسی هستیم.

شناخت منش و سلوک نظامی به شکل شایسته صورت نگرفته است

در ادامه مراسم محمود شالویی؛ رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و رئیس ستاد ملی سومین سال بزرگداشت حکیم نظامی با تأکید بر لزوم تعمق و تأمل بیشتر در اندیشه‌های بلند حکیم نظامی یادآور شد: «پنج گنج» حکیم نظامی و بسیاری دیگر از روایت‌ها و داستان‌های جذاب او میان ایرانیان شناخته‌شده است اما با همه این اوصاف هنوز سلوک، منش و شخصیت او چندان برای اهل تحقیق و عموم مردم مورد شناسایی قرار نگرفته است.

وی ادامه داد: درست برهمین اساس بود که از دو سال پیش با تأسیس ستاد ملی بزرگداشت حکیم نظامی مهم‌ترین هدف خود را در راستای شناسایی شخصیت، سلوک و منش این شاعر بزرگ قرن ششم هجری قرار داده‌ایم. ازسوی دیگر تلاش کرده‌ایم تا با سامان‌دهی فعالیت‌های مختلف هنری، فرهنگی و برگزاری رویدادهای مختلف و متعدد؛ سهمی در بازتاب میراث بزرگ این حکیم و شاعر پارسی‌گوی در دو بعد ملی و بین‌المللی ایفا کنیم.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با اشار به آنکه تا به امروز برای بزرگانی چون «ابن‌سینا»؛ «سهروردی»؛ «مولانا» و «حافظ» به همت این انجمن پاسداشت‌های مختلف و متعددی برگزار شده است و حکیم نظامی پنجمین فردی است که مورد توجه انجمن آثار و مفاخر در حوزه تجلیل و پاسداشت قرارگرفته است یادآور شد: مهمترین اقدام در راستای معرفی بزرگان علم و ادب فارسی آن بود که بزرگداشت این چهره‌ها از یک روز به یک هفته تسری پیدا کرده ‌است.

شالویی افزود: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با قدمتی بالغ بر ۱۰۲ سال، ضمن گرامی‌د‌اشت مفاخر و مشاهیر ایران از پیش از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، در ساخت و مرمت مقابر و آرامگاه‌های مفاخر نیز نقش موثری داشته است. امروز پس از گذشت چند دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، این مهم با تأکید رئیس جمهور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بار دیگر بر عهده این نهاد باسابقه فرهنگی کشور قرار گرفته و از ابتدای امسال، ساخت، مرمت یا بازسازی آرامگاه چندین چهره برجسته فرهنگی، هنری، حکمی و عرفانی ایران و جهان پارسی‌زبان در دستور کار انجمن قرار گرفته است.

رئیس ستاد ملی سومین سال بزرگداشت حکیم نظامی با بیان آنکه 14 تا 20 اسفند، هفته‌ای است که برای گرامیداشت و معرفی هر چه بیشتر حکیم نظامی در حوزه فرهنگی کشورمان در قالب رویدادهای مختلف هنری و فرهنگی در ایران مدنظر قرار گرفته است یادآور شد: همچنین تلاش می‌کنیم علاوه‌ بر بعد ملی با برگزاری نمایشگاه‌های مختلف در نمایندگی‌های فرهنگی خارج از کشور سهمی دیگر در معرفی این شاعر بزرگ برای مردمان جهان و دوستداران شاعر بزرگ ایرانی برای مردمان جهان داشته باشیم. از جمله این اقدامات هنری برگزاری رویدادهایی در حوزه موسیقی، تئاتر و هنرهای تجسمی است که از سال گذشته نقشی پررنگ‌تر یافته و امسال نیز با قدرت بیشتری ادامه خواهد داشت.

شالویی در پایان گفت: امسال معاونت‌ها و سازمان‌های مختلف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، وزارت امور خارجه، سازمان صدا و سیما، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، فرهنگستان هنر، اصحاب رسانه‌های مکتوب و الکترونیکی، شهرداری تهران، سازمان زیباسازی شهر تهران، شرکت متروی تهران، سازمان اتوبوس‌رانی تهران، مدیریت فرودگاه های مهرآباد و امام خمینی(ره) و بسیاری از نهادها و موسسات فرهنگی و هنر کشور همکاری ویژه‌ای با ستاد بزرگداشت حکیم نظامی داشته‌اند.

در بخش‌های دیگر این آیین، برنامه‌های متنوع موسیقایی، نقالی و نظامی خوانی از سوی هنرمندان عرصه موسیقی، شعر و هنرهای نمایشی برای حاضران اجرا شد.