تعریف پروژه‌های مطالعاتی برای بهبود وضعیت حفظ قرآن

نخستین جلسه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم در سال 99، هفته گذشته به ریاست مهدی قره‌شیخلو، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه و دیگر اعضای ستاد و به منظور بررسی برخی دستورها برگزار شد.

رحمان دهقانی، معاون آموزش مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه در مورد مباحث مطرح شده در این جلسه به خبرنگار ایکنا، گفت: این جلسه دو عنوان دستور داشت که یکی از آنها گزارش اجرای اقدامات مصوب طرح ملی حفظ از سوی دستگاه‌ها و مورد دیگر هم جدول پیش‌نویس برنامه‌های ستاد راهبری برای اختصاص بودجه این طرح در سال 99 بود.

وی به ارائه فرم‌هایی به دستگاه‌ها برای ثبت گزارش عملکردها اشاره کرد و افزود: این گزارش‌ها در چهار محور درخواست شده بود که از جمله آنها می‌توان به وضعیت تحقق برنامه‌ها و میزان هزینه‌کرد آن ‌اشاره کرد. در بحث وضعیت تحقق از میان 92 اقدام مصوب، 38 اقدام عملیاتی شده بود، 33 مورد در حال پیگیری و در 23 مورد نیز هیچ اقدامی صورت نگرفته بود.

معاون آموزش مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه بیان کرد: در رابطه با میزان هزینه‌کرد هم با توجه به اینکه برخی دستگاه‌ها همچون آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گزارشی ارائه نداده بودند یا گزارش کلی ارائه داده بودند، مقرر شد تا دستگاه‌ها گزارش دقیق خود را در آینده‌ای نزدیک ارائه دهند تا بررسی دقیق‌تری در این زمینه صورت گیرد و پس از آن دلایل عدم تحقق برنامه‌ها و نیز موازی‌کاری موجود مورد بررسی قرار گیرد.

دهقانی تصریح کرد: در بخش دوم این جلسه به بحث اعتبارات مربوط به طرح ملی حفظ قرآن کریم و نحوه توزیع و هزینه‌کرد آن پرداخته شد. کمیته تخصیص اعتبارات صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی در همین راستا و برای اختصاص بودجه طرح ملی حفظ قرآن پنج سرفصل کلی معرفی کرده بود تا برنامه‌های مربوط به حفظ بر اساس آن سرفصل‌ها، اجرا شود. این سرفصل‌ها عبارت از «حمایت از تسهیل و بهبود دسترسی به امکانات و فناوری‌های قرآنی»،‌ «حمایت از بهبود و ارتقای سرمایه انسانی نهادها و موسسات فعال در زمینه توسعه فرهنگ قرآنی»، «حمایت از مطالعات و پژوهش‌های مرتبط با توسعه فرهنگ قرآنی»، «حمایت از ارتقا و اجرای برنامه‌‌های درسی ملی آموزش عمومی قرآن» و «حمایت از تولید و عرضه محصولات و خدمات فرهنگی» بود.

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو به توافق صورت گرفته برای اجرای برنامه‌های زیرساختی و توسعه‌ای در زمینه حفظ قرآن کریم با استفاده از بودجه دریافت شده، اشاره کرد و افزود:‌ برخی از زیرساخت‌ها در حوزه طرح ملی حفظ وجود ندارد و این باعث شده این طرح تاکنون بازدهی کافی نداشته باشد. یکی از این خلاءها نبود زیرساخت فناوری است. نبود آمار درستی از میزان محفوظات حافظان و تعداد آنها در سطوح مختلف به عدم استقرار یک سامانه یکپارچه در امر حفظ برمی‌گردد. برخی دستگاه‌ها سامانه‌هایی دارند، اما هیچ‌گاه این سامانه‌ها کامل نبوده است. به همین خاطر یکی از عناوین برنامه‌ها به استقرار سامانه یکپارچه و استاندارد در زمینه حفظ قرآن کریم اختصاص یافت.

معاون آموزش مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه با تأکید بر اینکه مقرر شد بخشی از بودجه طرح ملی حفظ به این موضوع اختصاص یابد، افزود: بنا شد مطالعه‌ای صورت گیرد و در آن سامانه‌های دستگاه‌ها مورد بررسی قرار گرفته و بر اساس نیازمندی‌هایی که در این زمینه وجود دارد، ظرفیت‌ها و قابلیت‌های دستگاه‌ها مورد ارزیابی قرار بگیرد. این مطالعات در نهایت به صورت متمرکز منجر به استقرار سامانه‌ای خواهد شد. مهلتی که برای این کار در نظر گرفته شد، فرصتی یک ماهه بود تا کارهای مطالعاتی صورت بگیرد.

دهقانی در بخش دیگری از این گفت‌وگو، ارتقای سرمایه انسانی دستگاه‌ها را یکی دیگر از محورهای مورد بررسی در این جلسه عنوان و تصریح کرد:‌ در زمینه ارتقای سرمایه انسانی دستگاه‌ها نیز بنا شد تا در زمینه ارتقا سطح مربیان حفظ مهدکودک و پیش‌دبستانی، مربیان حفظ ویژه طلاب، ‌دانشجویان، کانون‌های مساجد، کارکنان دستگاه‌ها نهادها و ... سهمیه‌ای در نظر گرفته شود. برای این کار مقرر شد تا ضوابط، استانداردها و بسته اجرایی دوره‌های تربیت مربی از طریق سازمان اوقاف تدوین شود تا در ادامه، دوره‌های تربیت مربی حفظ قرآن برگزار شود.

وی به تعریف دو عنوان پروژه مطالعاتی دیگر ذیل سرفصل حمایت از مطالعات و پژوهش‌های مرتبط با توسعه فرهنگ قرآنی اشاره و اظهار کرد: در زمینه حفظ قرآن، دو مشکل عمده وجود دارد، مشکل اول مدل‌های مختلف حفظ قرآن کریم در کشور است که هیچ‌گاه اجماعی در مورد آنها وجود نداشته است. در جلسه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن مقرر شد، پروژه‌ای مطالعاتی در رابطه با جمع‌آوری روش‌های حفظ قرآن در داخل و خارج از کشور صورت گیرد تا این روش‌ها استانداردسازی و مدل‌های مطلوب استخراج شود.

معاون آموزش مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه تصریح کرد:‌ مشکل دوم در زمینه حفظ قرآن که در این جلسه مورد بررسی قرار گرفت و مقرر شد پروژه‌ای تحقیقاتی برای آن تعریف شود، بحث عدم اقبال جامعه به حفظ قرآن و شکل نگرفتن گفتمان حفظ قرآن در کشور بود. لازم بود مطالعه‌ای هم در این زمینه داشته باشیم تا بر اساس آن متوجه شویم چگونه می‌توان اقبال به حفظ قرآن را افزایش دهیم و مردم به سمت حفظ قرآن سوق داده شوند، در نهایت این موضوع نیز به عنوان یک پروژه مطالعاتی مصوب شد.

دهقانی بیان کرد: همچنین در این جلسه در مورد حمایت از تولید و عرضه محصولات و خدمات فرهنگی، هنری و رسانه‌ای نیز بحث و تبادل نظر شد. در این بخش در زمینه تولید و عرضه برنامه‌های جذاب و موثر آموزش عمومی حفظ در فضای مجازی و همچنین حمایت از تولید و عرضه محصولات و خدمات فرهنگی در زمینه گفتمان‌سازی تبادل افکار صورت گرفت. حمایت از طرح 1454 در قالب این سرفصل و محور تعریف شد و مقرر شد دستگاه‌هایی که ظرفیت اجرای چنین برنامه‌هایی را دارند، ظرفیت‌های خود را اعلام و برنامه تفصیلی خود را ارائه کنند.

وی در پایان اظهار کرد:‌ به طور کلی قرار شد برنامه‌هایی که به ستاد ارائه می‌شود، با حجم عملیات و اعتبارات خود و با هماهنگی کمیته تخصیص نهایی و به دستگاه‌ها ابلاغ شود. همچنین قرار شد بر اساس مأموریت‌هایی که شورای توسعه فرهنگ قرآنی بر عهده ستاد راهبری طرح ملی حفظ گذاشته است، این ستاد نسبت به مدیریت و نظارت دقیق بر هزینه‌کرد بودجه اقدام کند.