پنداری زیان​آور در زندگی انسان​ها

به گفته مفسران، زیان​كارترین مردم مطابق این آیات روشنگر و آيات پس از آن، كسانی هستند كه منكر مبدأ و منكر معادند، وقتی آغاز و انجام را منكر باشند، رابطه‌ای بین اول و آخر را نیز كه همان صراط مستقیم است، منكر می​شوند. با توجه به اینكه این راه محدود به دنیا نیست كه آدم بگوید با علم و عقل می‌فهمد، یك راهنما می‌خواهد. آنها كه مبدأ و معاد را منكرند راه را منكرند وقتی راه را منكر شدند راهنما را هم منكرند.

به فرموده علامه طباطبايي آدمى در زندگى دنيا جز سعى براى سعادت خود كارى نمى​كند، اگر انسان طريق حق را بپيمايد، به غرض خود نائل مي​شود و اگر راه خطا را برود و نفهمد كه دارد خطا مى​رود خاسر است.

کسانی که تمام تلاش خود را در زندگی دنیایی از دست دادند و هیچ بهره‌ای از آن نگرفتند و در عین حال گمان می‌کنند که کار خوبی انجام می‌دهند، همین پندار است که مایه‌ تمامیت خسران آن‌ها شده است. اینكه كسى با روشن شدن باطل بودن اعمالش، باز هم آن را حق بپندارد از این جهت است كه دلش مجذوب زینت​هاى دنیا شده، و در شهوات غوطه ور گشته است، لذا همین انجذاب به مادیت او را از میل به پیروى حق و شنیدن ندای آن باز مى​دارد.

بنابراین پوچ‌ترین زندگی‌ها از آن کسانی است که از یک طرف اعمالشان تماماً در دنیا پراکنده و گم می‌شود و هیچ جهت متعالی ندارد و از طرف دیگر با پذیرفتن ملاک‌های اهل دنیا فکر می‌کنند اعمال خوبی انجام می‌دهند، این افراد زیانکارترین هستند چراكه از یک طرف گرفتار اعمالی هستند که به‌جهت غیر توحیدی بودن، سراسر دنیایی است و از طرف دیگر متوجه نیستند که مقصد آن‌ها در زندگی دنیایی، این نیست که همه‌ همّت خود را صرف دنیا کنند.

راه نجات اين است که حق را بشناسيم و عمل خود را با حق بسنجيم تا تلاش‌هايمان در زندگي دنيا گم نشود و گرفتار پوچ‌ترين نوع زندگي نشويم.