اُفت سطح تواشیح با خروج مسابقات از شکل سنتی

به گزارش ایکنا از خوزستان، اولین مرحله داوری مسابقات رشته مدیحه‌سرایی و هم‌خوانی قرآن کریم از رشته‌های چهل و چهارمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم 11 آبان‌ماه برگزار شد. با اعلام اسامی تیم داوری این رشته از مسابقات تعدادی از گروه‌های تواشیح استان خوزستان نسبت به ترکیب گروه داوری نقد داشتند. خبرگزاری ایکنا خوزستان در سلسله‌ گفت‌وگوهایی با مسئولان گروه‌های تواشیح استان، شاعران و آهنگسازان و داوران این رشته قرآنی به بررسی نکات فنی داوری تواشیح می‌پردازد.

رسول مظفری، تواشیح‌خوان و عضو گروه تواشیح مصباح‌الهدی آبادان در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان درباره شرایط داوری رشته تواشیح در چهل و چهارمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم و آینده این رشته قرآنی، گفت: سال 95 با نظرسنجی از گروه‌های تواشیح سراسر کشور افرادی به عنوان منتخب انتخاب شدند تا با آقای حسینی، رئیس وقت مرکز امور قرآنی اوقاف دیدار داشته باشند و از خوزستان بنده هم حضور داشتم. در آن دیدار تمام دغدغه‌های منتخبین گروه‌های کشور حضوری و مکتوب اعلام و عنوان شد با این شیوه برگزاری، مسابقات رشته تواشیح رو به افول است و سال به سال با پسرفت همراه خواهد بود.

وی با بیان اینکه در حال حاضر قسمتی از این افول به عدم حضور گروه‌های توانمند بر می‌گردد، گفت: گروه‌هایی در مسابقات شرکت می‌کنند که حرفی برای گفتن ندارند. تقریبا می‌شود گفت که زوال مسابقات تواشیح را داریم می‌بینیم. کناره‌گیری برخی از استادان شاخص و بنام از ترکیب داوری مسابقات، خود گویای ضعف مسابقات و ایراد در نحوه برگزاری مسابقات است. این موضوع مهم است و باید به آن اشاره شود.

مظفری ادامه داد: مشکل از آنجا شروع شد که برگزاری مسابقات تواشیح از شکل سنتی خود خارج شد. در حال حاضر مسابقات قرائت و حفظ کماکان به شکل سنتی یعنی در مراحل شهرستانی، منطقه‌ای، استانی و کشوری برگزار می‌شوند، اما تواشیح را از این فضا خارج کردند و این امر باعث شد خیلی از گروه‌ها رغبت به شرکت در مسابقات نداشته باشند.

این تواشیح‌خوان کشورمان افزود: سبک سنتی برگزاری مسابقات تواشیح باعث می‌شد گروه‌های جدیدی تشکیل شوند و فرصت برای عرض اندام داشته باشند و خود را در کورس مسابقات ببینند و امیدوار باشند که در سال‌های بعد رتبه کسب می‌کنند. گروه‌هایی که در سال‌های قبل رتبه اول را به دست آوردند، انگیزه داشتند؛ گروه‌های توانمند در کورس مسابقات بودند و شیوه جدید را هم تجربه کردند. گروه ما (مصباح الهدی آبادان) نیز حضور داشت. در مسابقات به شیوه جدید شرکت کردیم‏، اثر فرستادیم و انتخاب شدیم و در بخش حضوری در فینال اول شدیم.

وی تصریح کرد: این سبک برگزاری مسابقات که غیر حضوری باشد و آثار ضبط شود؛ مهمترین عامل افول مسابقات تواشیح است که همه اهل تواشیح به آن ایراد دارند. بنابراین باید برگزاری مسابقات به سبک سنتی برگردد و مباحث فنی بازنگری شود، اما در وهله اول ساختار برگزاری مسابقات باید به سبک سنتی برگردد که برای گروه‌های جدید انگیزه ایجاد شود که شاهد اتفاقات عجیب و غریب نباشیم. این خیلی قابل تأمل است که گروه‌های قوی که رتبه‌های برتر مسابقات اوقاف را کسب کرده‌اند هم دیگر حاضر به شرکت در مسابقات نیستند چون رقیبی برای خود نمی‌بینند و انگیزه لازم را ندارند.

مظفری گفت: اعزام به خارج از کشور و اجرای برنامه، برای گروه‌های تواشیح ایجاد انگیزه می‌کرد که آن هم دستخوش برخی اتفاقات شد و البته در دو سال اخیر به‌دلیل شیوع کرونا کلا متوقف شد. همین اتفاقات باعث سرخوردگی گروه‌ها برای شرکت در مسابقات می‌شود. از آن طرف جوایز هم آن چنان در خور شأن گروه‌ها و انگیزه‌ساز نیست. اجرای در محضر مقام معظم رهبری هم محدود به مسائل خاص است و برخی از گروه‌هایی هم که اول شدند تاکنون فرصت اجرا در محضر رهبر معظم انقلاب را پیدا نکرده‌اند.

وی با طرح این پرسش که اگر مسابقات اوقاف رسمیت دارد چرا نباید گروه اول این مسابقات در محفل قرآنی حضرت آقا اجرا کند؟!، اظهار کرد: همین دلایل باعث شد که مسابقات رو به افول برود و همانگونه که می‌بینید شاهد عدم شرکت گروه‌ها در مسابقات هستیم. گروه‌هایی که پیشکسوت هستند و اسم و رسم دارند و ساختار درستی دارند کماکان فعالیت دارند اما گروه‌های جدید و توانمندی که می‌توانستند به جامعه قرآنی و کشور معرفی شوند مجالی برای اینها پیش نیامد و نقش مسابقات می‌توانست در این امر مؤثر باشد. گروه‌هایی که می‌توانستند در کورس رقابت باشند و فرصت پیشرفت داشته باشند، آنها هم نسبت به شرکت در مسابقات دلسرد شدند و دست از تلاش برداشتند.

مظفری افزود: اشکالات آیین‌نامه، ساختار برگزاری مسابقات و داوری در جای خود قابل بحث است که بعضاً نکاتی بدون آموزش قبلی به گروه‌ها، مواردی را در آیین‌نامه ذکر می‌شد که باعث شد گروه‌ها به خاطر عدم دقت آن نکات حذف شوند و نادیده گرفته شوند.

وی داوری مطلوب مسابقات تواشیح را ترکیبی از داوران ایرانی و خارجی عنوان کرد: شما را به نحوه انتخاب داوران در مسابقات تواشیح رادیو قرآن در سالهای 79 و 81 و 83 ارجاع می‌دهم. آن تیم داوری ترکیبی از استادان درجه یک ایران و استادان درجه یک از دیگر کشورها بودند. در تیم داوری سال ۸۱ این رقابت‌ها استاد منیر عقله و پسرش دعوت شده بودند. این تیم داوری باعث بالا رفتن سطح داوری و معیار و ملاک لازم در تشخیص گروه‌های توانمند در این عرصه بود.

مظفری گفت: اصلاً تواشیح خواندن باید با تواشیح‌خوانی در مصر و سوریه و کشورهای فعال و شاخص در این رشته سنجیده شود و داورانی هم متناسب با آن سبک و سیاق از آن کشورها نیز دعوت شوند. تواشیح‌خوانی ریشه در فرهنگ آن کشورها دارد. ما در تواشیح دنباله‌رو آنها هستیم و البته شاهد نوآوری توسط گروه‌ها بودیم اما آن اصل نباید فراموش شود و استادان مطرح در این رشته نیز جهت داوری دعوت شوند.

عضو گروه تواشیح مصباح‌الهدی آبادان بیان کرد: همانطور که شورای عالی قرآن استادانی از مصر و سوریه را برای جلسات ارتقا تلاوت خود دعوت کند، آیا اوقاف نمی‌تواند برای داوری استادانی را از دیگر کشورها دعوت کند؟ اینقدر نسبت به تواشیح بی‌اهمیت هستید یا می‌خواهند به تدریج تواشیح را از گردانه مسابقات خارج کنند اما رویشان نمی‌شود؟

وی در پایان گفت: امیدواریم که به دغدغه استادان و گروه‌ها در این رشته ناب اسلامی توجه ویژه شود با تغییر رویه مسابقات فرصت حضور و شناسایی نخبگان و گروه‌های جدید و توانمند فراهم شود و شاهد رشد این رشته هنری در سطوح مختلف سنی در سطح جامعه باشیم و نام و یاد و مدح اهل‌بیت علیهم‌السلام با هنرمندی این عزیزان در جامعه را شاهد باشیم.