تلاوت مقبول قاری برونئی/ یادی از شهید منا؛ محسن حاجی‌حسنی + عکس

به گزارش ایکنا، دومین روز از شصت و سومین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم مالزی، عصر روز یکشنبه 29 مردادماه با تلاوت 8 قاری از کشورهای مختلف برگزار شد که شبکه قرآن و معارف سیما از ساعت 16 تا 19 طبق روال، اقدام به پوشش مستقیم این رویداد کرد.

«اَرانگ محمد» از بروئنی، «علی بن سوبیان» از کامبوج، «رئیس نقی‌الدین» از آفریقای جنوبی، «محمد حماد» از انگلستان و «اختر نورانی بَدلا» از هلند به همراه سه قاری زن، رقبای روز دوم این دوره از مسابقات بودند که در فواصل تلاوت هر یک از آنها، ویژه‌برنامه شبکه قرآن و معارف سیما با حضور مسعود نوری ؛ قاری و کارشناس قرآنی و ارائه نقطه‌نظرات وی، اقدام به تحلیل تلاوت‌های آنها کرد.

رقابت 5 قاری مرد در روز دوم

نخستین قاری روز دوم، «اَرانگ محمد» از کشور برونئی بود که آیاتی از سوره مبارکه «شورا» را تلاوت کرد. مسعود نوری پس از تلاوت این قاری برونئی، سبک و سیاق تلاوت او را پسندید و گفت: البته با توجه به نزدیکی برونئی به مالزی؛ محل برگزاری این مسابقات، قُراء این کشور بسیار تحت تأثیر قاریان کشور مالزی هستند و باید گفت برخلاف انتظار که تصور می‌شد این قاری، تلاوتی مبتدیانه داشته باشد اما تلاوت او جذاب و گوش‌نواز بود و توانست قواعد صوتی را به خوبی رعایت کند.

وی ادامه داد: تحریرهای این قاری برونئی قابل قبول بود اما در برخی از مقاطع، ناکوکی را در صوت و لحن او شاهد بودیم که نتوانست تسلط و کنترل لازم را در فراز و فرودهای تلاوت خود داشته باشد که از جمله مهمترین این نقاط ضعف می‌توان به عدم رعایت «آکسان‌» در تلاوت او اشاره کرد.

نوری تصریح کرد: منظور از آکسان، تأکیداتی است که حاصل فشارهای صوتی بر روی برخی کلمات است که اگر رعایت نشود حتی ممکن است تعبیر و معنای دیگری را از عبارات و کلمات قرآنی برداشت شود؛ عرب از آکسان یا تأکید و فشار بر روی کلمات از واژه «نَبَرات» استفاده می‌کند که در تلاوت «اَرانگ محمد» اغلب رعایت نشد.

«علی بن سوبیان»؛ از کشور کامبوج، دومین قاری روز دوم این مسابقات بود که آیاتی از سوره مبارکه «سبأ» را تلاوت کرد؛ تلاوتی که مورد نقد جدی مسعود نوری، کارشناس برنامه قرار گرفت و البته باید گفت ضعیف‌ترین اجرای روز دوم بود.

نوری در تحلیل تلاوت این قاری کامبوجی گفت: ناکوکی‌های متعدد و اینکه حتی این قاری از هر جا که دلبخواه او بود، بعد از وقف بر روی کلمات که بعضاً وقف‌های غیرمجاز بود، اجرای خود را از سر می‌گرفت و این امر موجب شد تا تلاوت او حتی مورد پسند هادی صلح‌جو؛ مجری کارشناس ویژه برنامه شبکه قرآن هم نباشد.

مسعود نوری تصریح کرد: این شکل و سبک تلاوت قرآن ناشی از هوش موسیقایی متوسط و حتی ضعیف قاری کامبوجی دارد که البته این قاری جای رشد زیادی دارد و نیازمند آن است تا از این به بعد در محافل و مجامع قرآنی زیادی در کشور متبوعش شرکت کند و از محضر اساتید بیشتری بهره‌مند شود.

رعایت تجوید اصل اساسی در تلاوت قرآن

وی افزود: صحیح خواندن قرآن نیاز به رعایت تجوید دارد و ما در تلاوت این قاری علاوه بر مواردی که به آن اشاره شد، عمدتاً با عدم رعایت تجوید و دستور زبان قرائت نیز روبرو بودیم و حتی علی بن سوبیان در تقلید از سبک تلاوتی اساتید و قاریان مطرح دنیا نیز توفیقی نداشت و مثلاً در برخی مقاطع شیوه اوج گرفتن مصطفی اسماعیل را از او شاهد بودیم اما بلافاصله او از کوک خارج شده و تلاوتش از نظام خاصی تبعیت نمی‌کرد.

سومین تلاوت روز دوم مسابقات قرآن مالزی اختصاص به «رئیس نقی‌الدین» از آفریقای جنوبی داشت که آیاتی از سوره مبارکه «فصلت» برای او انتخاب شده بود که مسعود نوری تلاوت او را به نسبت کیفیت ما بین «اَرانگ محمد» و «علی بن سوبیان» خواند و گفت: شیوه تلاوت او مدلاسیون خاصی داشت و تلفیقی از سبک‌های گوناگون بود که من نام آن را مرکب‌خوانی می‌نامم.

وی ادامه داد: با این وجود او نیز تلاوت ناکوکی داشت و جاهایی با وجود آنکه اجرای بدون نقصی داشت اما لحن پایانی برخی آیات که در پایان آنها باید فرود داشته باشد و در اصطلاح به آن «قَفَله» می‌گویند در نهایت ضعف، اجرا شد و زیبایی تلاوت او را تا حد زیادی کاهش داد.

چهارمین قاری روز دوم مسابقات «محمد حماد» از کشور انگلستان بود که آیاتی از سوره مبارکه نحل را تلاوت کرد. مسعود نوری؛ کارشناس برنامه شبکه قرآن و معارف سیما که او را به خوبی می‌شناخت، گفت: او اصالتاً پاکستانی است و امام جماعت یکی از مساجد لندن است و برای دومین سال متوالی است که توانسته نظر برگزارکنندگان مسابقه را برای حضور در شصت و سومین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن مالزی جلب نماید.

نوری گفت: باید اعتراف کرد که محمد حماد از دوره پیش که در این دوره از مسابقات شرکت کرده بود، تلاوت بهتری داشت اما با این وجود و با توجه به سطح مسابقات و توقعی که از شرکت‌کنندگان در این مسابقه می‌رود، باید گفت که تلاوت او بسیار مبتدی و ناکوک بود و مشکلات متعدد لحنی داشت.

صدای رسا و پُرقدرت قاری هلندی

اما پنجمین و آخرین قاری بخش مردان دومین روز از این دوره از مسابقات «اختر نورانی بَدلا» از کشور هلند بود که آیاتی از سوره مبارکه «غافر» را تلاوت کرد و کارشناس برنامه شبکه قرآن و معارف سیما، صدای او را قوی و تلاوتش از این سوره مبارکه را رسا و پرقدرت ارزیابی کرد.

وی گفت: این قاری از جمله قاریان خوش‌آتیه‌ای است که اگر بر روی مسائل فنی در قرائت به ویژه لحن و تجوید بیشتر متمرکز شود خواهد توانست پیشرفت روزافزونی داشته باشد که ناظر بر این مسئله باید گفت که راه زیادی تا رسیدن به نقطه اوج را پیش پای خود دارد.

نوری تأکید کرد: البته قاریانی که امروز شاهد اجرای آنها بودیم و به ویژه قاری آخر با وجود توناژ صدای خوبی که داشت به نظر می‌رسد که مفاهمه‌ای در زمینه تئوری قرائت نداشته باشند، چه برسد که پس از درک آن، به تحلیل اصولی رسیده و بتوانند آن را به منصه ظهور برسانند.

این قاری بین‌المللی در ادامه افزود: در مقایسه با آن چیزی که بیان شد باید گفت قدرت انتقال در میان قاریان ایرانی در زمینه قواعد و تئوری مسائل مربوط به قرائت و تلاوت قرآن فاصله فاحشی با شرکت‌کنندگان از سایر کشورهای دیگر دارد که این امر موجب شده است تا حضور قاریان ایرانی در طی ادوار این مسابقات پُررنگ و متمایز باشد.

ایران؛ 11 دوره مقام اول مسابقات مالزی

هادی صلح‌جو؛ مجری کارشناس این برنامه نیز بر این موضوع صحه گذاشت و گفت: نکته جالب و البته تعجب برانگیز این است که با وجود آنکه نمایندگان ایران در مسابقات قرآن مالزی طول ادوار برگزار شده، 11 دوره است که مقام اول را کسب کرده‌اند اما با وجود همه رایزنی‌ها و تأکیدات اما هیچ یکی از پیشکسوتان و کارشناسان قرآنی از جمهوری اسلامی ایران به عنوان کادر فنی و داوری برای دوره شصت و سوم این مسابقات انتخاب نشدند.

این گزارش حاکی است، میهمان دیگر این ویژه‌برنامه حامد ولی‌زاده؛ مقام پنجم پنجاه و چهارمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم مالزی بود که از خاطرات خود در مدت حضور در این مسابقات در سال 93 مطالبی را عنوان کرد و فیلم تلاوت او در آن سال نیز پخش شد.

ولی‌زاده با آرزوی موفقیت برای علیرضا بیژنی؛ نماینده شایسته ایران در این دوره از مسابقات مالزی گفت: توصیه‌ای که به این قاری جوان دارم این است که به ویژه در مسابقات مالزی، صوت از اهمیت بالایی برخوردار است و از او خواهش می‌کنم تمام توان خود را برای اجرایی با صدایی پُرطنین در تلاوت خود که سه‌شنبه این هفته است به کار ببندد.

از دیگر بخش‌های ویژه‌برنامه شبکه قرآن و معارف سیما در روز دوم مسابقات مالزی یاد و خاطره شهید منا، محسن حاجی حسنی کارگر بود  که فیلم تلاوت او در پنجاه و هفتمین دوره این مسابقات پخش شد.

فلسفه چراغ‌های سه‌رنگ مسابقات مالزی

همچنین در این برنامه مسعود نوری در مورد یکی از قوانین مسابقات قرآن مالزی گفت: ما در این مسابقات شاهد سه چراغ سبز، زرد و قرمز هستیم؛ چراغ سبز به مثابه ورود قاری به جایگاه و شروع تلاوت اوست. قاری 10 دقیقه فرصت دارد که سوره و شماره آیه‌ای که برای او مشخص شده است را تلاوت کند. بعد از 8 دقیقه همزمان با روشن شدن چراغ زرد، صدای بوق اول شنیده می‌شود که هشدار اول به قاری است که آرام آرام باید در روند تلاوت خود، فرود داشته باشد.

وی در پایان گفت: بعد از 10 دقیقه چراغ قرمز روشن شده و دو بوق پشت سر هم شنیده می‌شود که این امر به این معناست که صدای قاری در اتاق داوران دیگر شنیده نمی‌شود و فقط حضار در سالن قادر به شنیدن تلاوت او هستند و چون داوران فرود و خاتمه تلاوت قاری را نمی‌شوند، این امر برای هر کدام از شرکت‌کنندگان نمره منفی به دنبال دارد.

امیرسجاد دبیریان