اگر كسی موحدانه خدا را بخواند يك بار هم كافی است

به گزارش خبرگزاری بين‌المللی قرآن(ايكنا) از خوزستان، یكی از آیات قرآن كریم كه از آیات معروف و مورد توجه بزرگان و علمای ما نیز است، آیات 87 و 88 سوره مباركه انبیاء است:«وَذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَیهِ فَنَادَى فِی الظُّلُمَاتِ أَن لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَكَ إِنِّی كُنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ(87)فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّینَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَكَذَلِكَ نُنجِی الْمُؤْمِنِینَ(88)».

و ذوالنون را [یاد كن] آنگاه كه خشمگین رفت و پنداشت كه ما هرگز بر او قدرتى نداریم تا در [دل] تاریكیها ندا درداد كه معبودى جز تو نیست منزهى تو راستى كه من از ستمكاران بودم. پس[دعاى] او را برآورده كردیم و او را از اندوه رهانیدیم و مؤمنان را [نیز] چنین نجات مى‌‏دهیم.

در میان این دو آیه، علما بیش از همه به ذكر یونسی یعنی عبارت: «لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَكَ إِنِّی كُنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» پرداخته‌اند و آن را برای رهایی از اندوه طبیعت و غم ظلمت جهان ماده و دوری از مقام قرب الهی مؤثر دانسته و تكرار آن را در حال سجده مجرب و سودمند می‌شمارند.

علامه جوادی آملی در تبیین این ذکر و عوامل تأثیر آن روایتی از مفسران نقل می‌كند كه وجود مبارك پیغمبر(ص) فرمود: «ما مِن مَكروبٌ دَعا بهذا الدّعا الاّ استجیب له» هیچ غم‌باری، مصیبت‌زده‌ و دردمندی این دعا را نخواند مگر اینكه مستجاب شد.

ایشان در ادامه اظهار می‌كنند: اگر كسی موحّدانه خدا را بخواند یك بار هم كافی است. اینكه انسان گاهی ده بار، بیست بار، صد بار می‌گوید و كمتر نتیجه می‌گیرد برای این است كه آن حالت نیست. اگر ذكر یونسی را یونس‌وار كسی بگوید یك بار مستجاب است و كافی است.

به گفته این مفسر خداوند پس از نقل تسبیح حضرت یونس(ع) می‌فرماید: «وَكَذَلِكَ نُنجِی الْمُؤْمِنِینَ» این نجات بخشی به یونس اختصاص ندارد؛ بلكه هر درمانده‌ای اگر اهل تسبیح باشد و ما را بخواند و به كوتاهی خویش اعتراف كند ما نجاتش می‌دهیم. 

ایشان در عوامل تأثیر این ذكر بیان می‌كنند: عمده در تأثیر ذكرِ یونسی، حالِ یونسی است. اگر كسی واقعاً خود را در ظلمت ببیند و بیابد كه هیچ راهی نیست الاّ توحید، چون خدا را می‌خواهد، در آن حال كه خدا را خواست یقیناً خدا مستجاب می‌كند. در حال حاضر خیلی از افراد عادی و ما وقتی دعا می‌كنیم هم به قدرت خودمان توجّه داریم، هم به دوستان و قبیله و عشیره توجّه داریم، هم به اعضای خانواده توجّه داریم، هم به سِمت و مَنصبی كه داریم توجّه داریم بعد خدا را هم می‌خوانیم این دعای مَشوب، اثر ندارد یا اگر داشته باشد كم‌اثر است آن دعای خالص است كه اثر دارد.