شناختی که اسلام از زن ارائه کرد

دوره مجازی آموزش سبک زندگی و تفسیر قرآن کریم، به همت حجت‌الاسلام‌ والمسلمین عبدالامیر سلطانی به بیان نکات تفسیری و سبک زندگی آیات قرآن به ترتیب صفحات قرآن می‌پردازد. آنچه در ادامه می‌خوانید نکات سبک زندگی و تفسیری صفحه سی‌ و هشتم قرآن کریم است:

وَ الَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَ يَذَرُونَ أَزْواجاً يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَ عَشْراً فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلا جُناحَ عَلَيْكُمْ فِيما فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (بقره، 234)

سبک زندگی قرآنی

اسلام‏ به‏ عنوان‏ آيينى‏ معتدل‏ و ميانه‏، شناختى را در مورد زن به دنيا عرضه كرده است كه هيچ يك از اقوام و ملل گذشته از آغاز سكونت بر روى اين كره خاكى تاكنون به آن پى نبرده‏‌اند. اسلام اساس باورهاى مردم را درباره شخصيت زن ويران و سيره عملى آنان را در اين زمينه الغا كرد و آن را بى‏‌اعتبار شمرد. از ديدگاه اسلام مرد و زن هر دو انسانند و هيچ يك نزد خدا بر ديگرى امتيازى جز به تقوا ندارد؛ چرا كه خداوند فرموده است: «إنّ أكرمكم عنداللّه أتقاكم» (حُجُرات، 13). ارزش‏‌هاى اخلاقى، ايمان، دانش‌‏هاى سودمند، خردمندى، خوى نيكو، صبر و بردبارى و مانند اينها از عناصر تقواست كه هر زنى خود را به اين فضيلت‌‏ها بيارايد، نزد خدا از هر مرد و زنى كه فاقد اين فضايل است گرامى‌‏تر است.

در آيه ديگر آمده است: «هر كس كارى شايسته كند مرد باشد يا زن و با ايمان باشد، او را به حياتى پاك زنده مى‌‏سازيم و مزدشان را براساس نيكوترين عملى كه مى‏‌كردند عطا مى‌‏كنيم» (نَحل، 97). از سوى ديگر خداوند كسانى را كه نسبت به دختران اهانت روا مى‌‏دارند سخت نكوهش كرده و فرموده است: «الا ساء ما يحكمون: بدانيد كه آنان بد داورى مى‌‏كنند» (نحل، 59).

موقعيت اجتماعى زن

اسلام ميان مرد و زن در تدبير شئون زندگى تفاوتى قائل نيست. اسلام زنان را در انتخاب كار و نحوه زندگى مستقل و آنان را مالك نتيجه كار و كوشش خودشان مى‌‏داند؛ چنان‏كه مردان را نيز مستقل و مالك تلاش خودشان مى‏‌شمرد، كه فرموده است: «للرجال نصيب ممّا اكتسبوا و للنّساء نصيب ممّا اكتسبن: مردان از آنچه فراهم آورده‌‏اند نصيبى دارند و زنان نيز از آنچه به دست آورده‌اند نصيبى دارند» (نِساء، 32). بنابراين، مرد و زن جز در برخى موارد كه از نظر خلقت و طبيعت با يكديگر اختلاف دارند، در بسيارى از احكام و حقوق باهم برابرند. عمده موارد اختلاف اين است كه آنها عهده‌‏دار حكومت و قضاوت نيستند و نيز وظيفه جهاد به معناى رويارويى و جنگ با دشمن را ندارند و ارثشان نصف ارث مردان است كه در عوض هزينه زندگى آنها برعهده مردان نهاده شده است و بر آنهاست كه حجاب داشته باشند و مواضع زينت خود را بپوشانند و در مورد آميزش از شوهران خود پيروى كنند و شوهران نيز بايد تا آن‏جا كه در توان دارند از جان و حيثيت آنها دفاع کنند.

اساس اين تفاوت‏‌ها ريشه در آفرينش و طبيعت زن و مرد دارد و روشن است كه نيكبختى انسان در گرو اين است كه اعمال و رفتارش با آفرينش و فطرت او انطباق كامل داشته باشد، چراكه خداوند فرموده است: «پس روى خويش را بدون گرايش به چپ يا راست، به سوى اين دين [/ توحيد] بگردان و بر فطرت الهى كه همه انسان‏ها را بر آن آفريده است پايدار باش» (روم، 30).(1)

منابع: 

1. ترجمه قرآن براساس الميزان همراه با خلاصه تفسير الميزان، ص38.